Τα Ευρωπαικά χρηματιστήρια κινούνται μαζί, (ή σχεδόν μαζί), και το δικό μας... χώρια.

Σε προηγούμενο άρθρο είχαμε αναφερθεί σε μια σειρά μεθόδους εκτίμησης του κινδύνου, οι οποίες τυγχάνουν ευρείας αποδοχής στον «κόσμο των αγορών», έχοντας ως αποτέλεσμα πολλές αποφάσεις διαχειριστών μεγάλων χαρτοφυλακίων, να τείνουν να βασίζονται στα αποτελέσματά τους. Ίσως η πιο γνωστή από αυτές (Beta), είναι η μεταβολή στην αξία του συγκεκριμένου περιουσιακού στοιχείου (συνήθως μια μετοχή ή ένα χαρτοφυλάκιο μετοχών), σε σχέση με την μεταβολή ενός «δείκτη αναφοράς». 

Εναλλακτικά (όπως εδώ), μπορεί να χρησιμοποιηθεί η επιπλέον απόδοση, (Excess Return), που επιτυγχάνει το περιουσιακό αυτό στοιχείο, συγκριτικά με μια άλλη τοποθέτηση, που θεωρητικά αποτελεί την ασφαλέστερη δυνατή. Στην περίπτωσή μας, ως ασφαλέστερη τοποθέτηση, επιλέχθηκε το 10ετες ομόλογο του Αμερικανικού δημοσίου.

Είναι όμως σύνηθες να χρησιμοποιούνται και άλλες μέθοδοι επικουρικά, είτε για περιπτώσεις που ένα χαρτοφυλάκιο αποτελεί μέρος μόνο μιας τοποθέτησης ,(δείκτης του Traynor), ή αντίθετα αποτελεί το σύνολο αυτής, (δείκτης του Sharpe), είτε απλά για να εκτιμηθεί αν η όλη προσπάθεια του διαχειριστή άξιζε το ρίσκο, με ένα πιο σύνθετο δείκτη (Jensen’s Alpha). Τα υποδείγματα αυτά αναπτύχθηκαν πριν από αρκετές δεκαετίες και παρά την έντονη κριτική που ασκείται σχετικά με τις δυνατότητές τους, παραμένουν μέσα στις βασικές επιλογές για την εκτίμηση του κινδύνου.

Οι παρακάτω πίνακες μας δείχνουν μια σειρά από στατιστικά, τα οποία αναφέρονται στις χώρες της ζώνης του ευρώ, που υιοθέτησαν πρώτες το ενιαίο νόμισμα την 1.1.2002. Τα στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν αναφέρονται στην περίοδο Ιουνίου 2007 έως και Μαρτίου 2016, και έχει γίνει σύγκριση μεταξύ τριών περιόδων. Πρόκειται δε για το δείκτη μεγάλης και μεσαίας κεφαλαιοποίησης κάθε χώρας, εκφρασμένο σε όρους $, όπως τους δημοσιεύει η Morgan Stanley σε μηνιαία βάση.

Sep-14
Country	Monthly Excess Return	Beta	Rsq	Sharpe Ratio	Traynor Ratio	Jensen's Alpha	Country Specific Alpha
GER	-0.41%	1.39	87.1%	-5.1%	-0.3%	-0.15%	0.99%
NETHER	-0.42%	1.28	87.8%	-5.7%	-0.3%	-0.17%	0.97%
FRA	-0.62%	1.32	88.5%	-8.3%	-0.5%	-0.38%	0.76%
SPAIN	-0.70%	1.40	66.6%	-7.7%	-0.5%	-0.44%	0.70%
BEL	-0.72%	1.41	77.1%	-8.5%	-0.5%	-0.46%	0.68%
FIN	-0.85%	1.41	73.7%	-9.7%	-0.6%	-0.59%	0.55%
ITALY	-1.13%	1.44	77.2%	-12.9%	-0.8%	-0.86%	0.28%
PORT	-1.48%	1.17	62.1%	-18.6%	-1.3%	-1.26%	-0.12%
AUST	-1.76%	1.83	82.1%	-16.4%	-1.0%	-1.42%	-0.28%
IREL	-1.68%	1.29	62.8%	-19.3%	-1.3%	-1.44%	-0.30%
GR	-2.76%	1.83	59.0%	-21.7%	-1.5%	-2.42%	-1.28%

Apr-15
Country	Monthly Excess Return	Beta	Rsq	Sharpe Ratio	Traynor Ratio	Jensen's Alpha	Country Specific Alpha
GER	-0.32%	1.38	86.5%	-4.1%	-0.2%	-0.12%	1.01%
NETHER	-0.34%	1.28	87.4%	-4.7%	-0.3%	-0.16%	0.98%
BEL	-0.59%	1.40	76.3%	-7.1%	-0.4%	-0.40%	0.74%
FRA	-0.59%	1.32	87.8%	-8.1%	-0.5%	-0.41%	0.73%
SPAIN	-0.76%	1.40	66.7%	-8.5%	-0.5%	-0.57%	0.57%
FIN	-0.79%	1.40	73.4%	-9.2%	-0.6%	-0.59%	0.54%
ITALY	-1.15%	1.44	76.6%	-13.4%	-0.8%	-0.95%	0.19%
IREL	-1.48%	1.31	63.0%	-17.2%	-1.1%	-1.30%	-0.17%
AUST	-1.68%	1.85	82.0%	-15.8%	-0.9%	-1.42%	-0.29%
PORT	-1.59%	1.18	60.6%	-20.1%	-1.4%	-1.43%	-0.29%
GR	-3.17%	1.89	55.7%	-24.0%	-1.7%	-2.91%	-1.77%

Mar-16
Country	Monthly Excess Return	Beta	Rsq	Sharpe Ratio	Traynor Ratio	Jensen's Alpha	Country Specific Alpha
NETHER	-0.36%	1.27	87.3%	-5.1%	-0.3%	-0.09%	1.09%
GER	-0.43%	1.38	86.7%	-5.7%	-0.3%	-0.14%	1.04%
BEL	-0.57%	1.36	75.3%	-7.1%	-0.4%	-0.28%	0.90%
FRA	-0.63%	1.29	87.4%	-8.9%	-0.5%	-0.35%	0.83%
FIN	-0.82%	1.36	72.3%	-10.0%	-0.6%	-0.53%	0.65%
SPAIN	-0.91%	1.39	67.6%	-10.5%	-0.7%	-0.61%	0.57%
ITALY	-1.22%	1.42	76.2%	-14.7%	-0.9%	-0.92%	0.26%
IREL	-1.32%	1.26	61.1%	-16.1%	-1.1%	-1.05%	0.13%
AUST	-1.55%	1.80	81.1%	-15.1%	-0.9%	-1.16%	0.02%
PORT	-1.49%	1.17	59.1%	-19.2%	-1.3%	-1.24%	-0.06%
GR	-3.69%	2.00	54.9%	-26.7%	-1.8%	-3.26%	-2.08%

Σύμφωνα λοιπόν με τα παραπάνω στοιχεία το Ελληνικό χρηματιστήριο βρίσκεται στην τελευταία θέση από πλευράς ρίσκου, έχει δηλαδή το μεγαλύτερο δυνατό μεταξύ όλων των άλλων χρηματιστηρίων, (και σε αυτό συμφωνούν όλοι οι παραπάνω δείκτες), έχοντας παράλληλα και τη χειρότερη απόδοση και στις τρεις περιόδους που εξετάστηκαν, χωρίς να παρουσιάζει κανένα σημάδι βελτίωσης διαχρονικά, το αντίθετο μάλιστα. Ας δούμε όμως πιο αναλυτικά τι μας δείχνει ο συγκεκριμένος (τελευταίος), πίνακας.

Κατ’ αρχήν το Ελληνικό χρηματιστήριο έχει την μεγαλύτερη μεταβλητότητα από όλα τα άλλα  που εξετάζουμε, σε σχέση με το παγκόσμιο χρηματιστηριακό δείκτη της Morgan Stanley, όπως αυτή εκφράζεται από τον δείκτη beta. Το μόνο χρηματιστήριο που είναι κοντά στις επιδόσεις του δικού μας (και συνεχίζει έτσι), είναι της Αυστρίας, και αυτό είναι κάτι ίσως χρήζει περεταίρω έρευνας στο μέλλον, είναι όμως πέρα από το σκοπό τους παρόντος άρθρου.

Πιο σημαντικό όμως είναι το γεγονός ότι η μεταβλητότητα αυτή (Rsq), οφείλεται μόνο κατά 54,9%, (55,7% Απρίλιος 2015, 59% Σεπτέμβριος 2014), σε παράγοντες που έχουν να κάνουν με το διεθνές περιβάλλον, ενώ κατά το υπόλοιπο οφείλεται στο λεγόμενο «ρίσκο χώρας». Σε αυτήν την περίπτωση τα νούμερα της Ιρλανδίας σχετικά με τα αίτια της μεταβλητότητας, είναι πλέον αρκετά καλύτερα, της Πορτογαλίας παραμένουν περίπου στάσιμα, ενώ ο μέσος όρος είναι στο 74,2% (από75% προηγουμένως). Το παρακάτω διάγραμμα μας δείχνει  αυτό ακριβώς.

Επιπλέον έχουν υπολογιστεί τρεις διαφορετικοί δείκτες μέτρησης κινδύνου, οι οποίοι δρουν συμπληρωματικά μεταξύ τους, και πολύ απλά μας λένε ότι κανένα χρηματιστήριο από αυτά που εξετάστηκαν, δεν αποζημίωσε επαρκώς τους τοποθετούμενους για το ρίσκο που πήραν στην συγκεκριμένη περίοδο. Εξαίρεση ίσως στην παραπάνω παρατήρηση να αποτελεί το Γερμανικό και το Ολλανδικό, (με το τελευταίο να παρουσιάζει σημαντική βελτίωση).

Η τελευταία στήλη του πίνακα αποτελεί ένα συγκριτικό μέτρο μεταξύ των χρηματιστηρίων που επιλέχθηκαν, και τα κατατάσσει μεταξύ τους με βάση τις αποδόσεις που κατέγραψαν οι δείκτες τους, αναφορικά με τον μέσο όρο των αποδόσεων, όλων των χρηματιστηρίων που εξετάστηκαν. Όπως φαίνεται το Ολλανδικό χρηματιστήριο (ακολουθούμενο από το Γερμανικό) είναι εκείνο που ξεχωρίζει πλέον, σε αντίθεση με το Πορτογαλικό, και με αρκετή διαφορά το  Ελληνικό, που και πάλι καταλαμβάνει την τελευταίο θέση, με διαφορά όμως, η οποία και δείχνει να διευρύνεται συνεχώς.

Aν τώρα κάναμε μια υπόθεση εργασίας, ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα «χαρτοφυλάκιο», τους δείκτες των χρηματιστηρίων των χωρών που πρώτες υιοθέτησαν το ευρώ την 1.1.2002, τότε ο παρακάτω πίνακας μας δείχνει τη σχέση «ρίσκου - απόδοσης» αυτών των χωρών, (που εξετάσαμε και προηγουμένως), σε σχέση με τον παγκόσμιο δείκτη της Morgan Stanley.

 

Το πλέον ανησυχητικό συμπέρασμα από τον παραπάνω πίνακα, είναι ότι συγκριτικά με όλα τα άλλα χρηματιστήρια της Ευρωζώνης, το Ελληνικό παρουσιάζεται να είναι πάρα πολύ υποτιμημένο, (χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα ότι αποτελεί ευκαιρία), κάτι που είναι σε συνέπεια με όλα τα προηγούμενα, και οφείλεται στην αδυναμία να προχωρήσει η υλοποίηση της συμφωνίας του καλοκαιριού μεταξύ της Ελλάδας και των διεθνών πιστωτών της, αλλά και στις ολιγωρίες που παρατηρήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια, κατά την υλοποίηση των συμφωνηθέντων στα δύο προηγούμενα οικονομικά προγράμματα στήριξης της Ελληνικής οικονομίας.

Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι έχουμε μεγάλη μεταβλητότητα που διευρύνεται, απόκλιση από όλες τις άλλες χώρες, που και αυτή διευρύνεται, και αν υποθέσουμε ότι έχουμε μια «παγκόσμια γραμμή κεφαλαιαγοράς», βρισκόμαστε σε πολύ άσχημη θέση, (κάτι που είναι γνωστό άλλωστε), η οποία όμως και χειροτερεύει. Και ενώ όλες οι άλλες Ευρωπαϊκές χώρες είναι «σχετικά» κοντά, η Ελλάδα είναι αρκετά μακριά, και συνεχίζει να απομακρύνεται αντί να συγκλίνει.