Οι άνεργοι και οι άλλοι!

του: Παναγή Βουρλούμη

Η κρίση φέρνει φτώχεια και η φτώχεια γκρίνια και φαγωμάρα. Για την ακρίβεια βγάζει στην επιφάνεια τις κοινωνικές συγκρούσεις που ώς πρόσφατα μπορούσαν να τακτοποιούνται, προσωρινά όπως αποδείχθηκε, με τη διανομή δανεισμένων χρημάτων. Ο στενός κορσές που μας φορά τώρα η ανάγκη, που τη βαφτίσαμε τρόικα, απαιτεί επιλογές. Τα λεφτά δεν φτάνουν για όλα και πρέπει να γίνουν περικοπές. Πόσες, σε ποιους, ποιος αποφασίζει; Με τι κριτήρια;

Σε μεγάλο βαθμό την επιλογή την έχει κάνει η αγορά. Η πτώση της ζήτησης οδηγεί στο κλείσιμο ή στη συρρίκνωση επιχειρήσεων, μικρών και μεγάλων. Ανθρωποι χάνουν τη δουλειά τους, οι άνεργοι έχουν ξεπεράσει το 24% του εργατικού δυναμικού της χώρας. Ενα εκατομμύριο διακόσιες χιλιάδες χωρίς δουλειά, οι πιο πολλοί χωρίς πια ασφάλιση ανεργίας, κυριολεκτικά στον δρόμο. Δεν πολυακούγονται, τουλάχιστον ακόμη. Δεν διαθέτουν την οργάνωση να προβάλλουν συντεταγμένα και δυναμικά τη δυστυχία τους, αλλά είναι ένα μεγάλο καζάνι που βράζει. Υλικό στα χέρια του κάθε εγκληματία λαοπλάνου που παίζει με την απόγνωσή τους. Οι Ελληνες που προέρχονται από αυτόν τον ιδιωτικό χώρο, οι αυτοαπασχολούμενοι, μικροεπιχειρηματίες, στελέχη είναι η ραχοκοκαλιά της μεσαίας τάξης που αποτελεί το θεμέλιο της πολιτικής σταθερότητας. Τα δύο άκρα γιορτάζουν.

Το άλλο μισό της οικονομίας δεν υπόκειται στους νόμους της αγοράς. Γιγαντώθηκε σαν αποτέλεσμα πολιτικών επιλογών και αποφάσεων τα τελευταία τριάντα χρόνια. Ο δημόσιος τομέας ζει σε βάρος του ιδιωτικού, παρέχοντας άθλιας ποιότητας υπηρεσίες και το κόστος του είναι η κύρια αιτία της κρίσης. Μόνο εκεί μπορούν να γίνουν οι περικοπές δαπανών και άλλες εγχειρήσεις που χρειάζονται τώρα για να ξανασταθεί στα πόδια της η οικονομία. Εκεί βρίσκεται το λίπος, η σπατάλη και δυσλειτουργία. Στο Δημόσιο, ΟΤΑ και ΔΕΚΟ μισθοδοτούνται τουλάχιστον ένα εκατομμύριο άτομα, ενώ η δουλειά μπορούσε να γίνει και μάλιστα πολύ καλύτερα με πολύ λιγότερους. Πόσους λιγότερους άγνωστο, γιατί η αξιολόγηση έχει απαγορευτεί από τα συνδικάτα.

Αν κρίνω από τον ΟΤΕ, η μείωση του προσωπικού κατά 25% περίπου όχι μόνο δεν βούλιαξε την εταιρεία, όπως περίμεναν κάποιοι, αλλά ανέβασε κατακόρυφα την παραγωγικότητα. Η προσπάθεια περικοπής των δαπανών όμως που επιχειρείται τώρα δεν περιλαμβάνει απολύσεις στο Δημόσιο, αλλά κυρίως οριζόντιες περικοπές, επί δικαίων και αδίκων. Είναι πολιτική επιλογή της κυβέρνησης.

Στα κριτήρια που οδήγησαν στην επιλογή αυτή οπωσδήποτε παίζει ρόλο ο φόβος της σύγκρουσης ενός ανύπαρκτου κράτους με τους καλά οργανωμένους στρατούς των συντεχνιών που διαφεντεύουν τα κεκτημένα τους. Στρατούς μέσα στους οποίους εντάσσεται πια και αυξανόμενος αριθμός κρατικών οργάνων που υποτίθεται ότι έχουν καθήκον να τηρούν την τάξη. Η γραμμή που ακολουθεί η κυβέρνηση σ’ αυτήν τη συγκυρία είναι συνεπής με τη στάση όλων των κυβερνήσεων των τελευταίων δεκαετιών. Η δειλία και φυγομαχία του κράτους όταν ακόμη μπορούσε να επιβληθεί, δημιούργησε τα τέρατα που τώρα το προκαλούν να αναμετρηθεί μαζί τους. Ισως όμως, εκεί που έχουν φτάσει τα πράγματα η αποφυγή των συγκρούσεων είναι σοφή, τουλάχιστον μέχρι να πέσει η επόμενη δόση.

Στη ζυγαριά των θυσιών οι μισθοδοτούμενοι από τον προϋπολογισμό παραμένουν οι τυχερότεροι. Η μοίρα του ανέργου είναι άπειρα χειρότερη από εκείνη τού έστω και κακοπληρωμένου με μονιμότητα. Ας μην την προκαλούν γιατί με τα καμώματά τους τραυματίζουν βαθύτερα την οικονομία. Ετσι θα φέρουν πιο γρήγορα την ανεργία και στον χώρο τους.

* Ο κ. Παναγής Βουρλούμης είναι πρώην πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΤΕ.