Κ.Ε.Π.Ε.: Εξελίξεις στην Ελληνική Οικονομία......

•  Η ελληνική οικονομία εισήλθε σε φάση ανάκαμψης από το β´ τρίμηνο του 2014, ενώ, σύμφωνα με το πιο μετριοπαθές σενάριο της μελέτης του ΚΕΠΕ, η ελληνική οικονομία μπορεί να αναπτύσσεται με ένα μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης, της τάξης του 2,4%, με ορίζοντα το 2020. Η σωρευτική επίδραση στο ΑΕΠ της χώρας εκτιμάται έως 17%, ενώ σύμφωνα με το αισιόδοξο σενάριο η σωρευτική αύξηση εκτιμάται στο 20%. 

• Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία που δημοσιοποίησε η ΕΛΣΤΑΤ, η ανάκαμψη της ελ-ληνικής οικονομίας ξεκίνησε το β´ τρίμηνο του 2014, μετά από έξι χρόνια βαθιάς ύφεσης, μετον ρυθμό ανάπτυξης να ανέρχεται στο 1,7% κατά το γ´ τρίμηνο του 2014 σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2013, σε μη εποχικά διορθωμένη βάση. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ και μετά και τις πρόσφατες αναθεωρήσεις, το β´ τρίμηνο του 2014 ο ρυθμός ανάπτυξης ήταν θετικός κατά 0,4% σε σταθερές τιμές. 

• Σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής οι προοπτικές για την ελληνική οικονο-μία παρουσιάζονται ιδιαιτέρως θετικές, μετά την επιστροφή της οικονομίας στην ανάπτυξη,από το β΄ τρίμηνο του 2014. Ταυτόχρονα, η σταθεροποίηση των μακροοικονομικών μεγεθών και η εξέλιξη βασικών μακροοικονομικών δεικτών σηματοδοτεί καμπή για την ελληνική οικονομία. Πιο συγκεκριμένα, βασικές παράμετροι που υποστηρίζουν την ανάπτυξη είναι η ανάκαμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης και η ενίσχυση των εξαγωγών, κυρίως λόγω της ώθησης του τουρισμού. Σημαντικές προκλήσεις εντούτοις παραμένουν οι συνθήκες χρηματοδότησης της οικονομικής δραστηριότητας, καθυστερήσεις που παρουσιάζονται στην απορρόφηση των πόρων της Ε.Ε. και της ΕΤΕπ και στην εξέλιξη των αποκρατικοποιήσεων. Ταυτόχρονα, η πολιτική αβεβαιότητα, σύμφωνα με την έκθεση, φαίνεται να επιδρά αρνητικά στο επενδυτικό κλίμα, ενώ εκκρεμούν και οι διαπραγματεύσεις με τους εταίρους για την επίτευξη συμφωνίας, με πιο σημαντικό το ζήτημα του χρηματοδοτικού κενού. 

• Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας εκτιμάται στο 0,6% για το 2014 και 2,9% το 2015, ενώ για το 2016 προβλέπεται στο 3,7% του ΑΕΠ. Το έλλειμμα του προϋπολογισμού εκτιμάται στο 1,6% για το 2014 και οριακά πτωτικό στο 0,1% του ΑΕΠ το 2015. Αντίστοιχα, η πρόβλεψη για το κυκλικά προσαρμοσμένο πλεόνασμα για το 2014 είναι στο 3,6% του ΑΕΠ, για το 2015 στο 3% και για το 2016 στο 1,8%. Ενθαρρυντικό στοιχείο είναι οι προβλέψεις για την αποκλιμάκωση του δημοσίου χρέους, δεδομένων και των θετικών αποτελεσμάτων των stress tests, όπου το χρέος αναμένεται να διαμορφωθεί στο 175,5% του ΑΕΠ το 2014, στο 168,8% του ΑΕΠ το 2015, και στο 157,8% του ΑΕΠ, το 2016. Στον Πίνακα 1, παρουσιάζονται τα βασικά μακροοικονομικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

• Συνολικά προκύπτει ότι, στην παρούσα συγκυρία, η Ελληνική Οικονομία ξέφυγε από το φάσμα της ύφεσης, με τους ρυθμούς ανάπτυξης να αναμένονται ισχυροί για τα επόμενα χρόνια. Οι βασικοί μακροοικονομικοί καθώς και ορισμένοι πρόδρομοι δείκτες δείχνουν να επιβεβαιώνουν αυτή την εξέλιξη. Εντούτοις, στην παρούσα φάση η ανάκαμψη παραμένει εύθραυστη, λόγω συγκεκριμένων υφιστάμενων παθογενειών της οικονομίας και της αβεβαιότητας που εδράζεται στις πολιτικές εξελίξεις και τις διαπραγματεύσεις με τους εταίρους. Η αβεβαιότητα φαίνεται να αντανακλάται στο spread των ελληνικών ομολόγων αλλά και στην πτώση του ελληνικού χρηματιστηρίου. 

• Αναλυτικότερα, ο Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών διαμορφώθηκε στις 14/11/2014 στις 883,54 μονάδες, συνεχίζοντας την έντονα πτωτική τάση των τελευταίων μηνών, με αυξημένη πραγματοποιηθείσα μεταβλητότητα. Η αντίθετη πορεία της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς, σε σχέση με τις άλλες διεθνείς αγορές, φαίνεται να συνδέεται με βασικά ιδιοσυγκρατικά χαρακτηριστικά της οικονομίας. Παράλληλα, η αβεβαιότητα αναφορικά με την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας και η μη-ύπαρξη συναίνεσης για τις αναγκαίες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις φαίνεται να υπερισχύουν των θετικών μακροοικονομικών δεδομένων της οικονομίας και των θετικών αποτελεσμάτων των stress tests. 

• Το spread των 10ετών ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στις 14/11/2014 ανήλθε στο επίπεδο του 7,26%, διατηρούμενο σε σημαντικά υψηλά επίπεδα, σχεδόν τριπλάσια σε σχέση με τα επίπεδα άλλων περιφερειακών οικονομιών της Ευρώπης, όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία. Η άνοδος των spreads αφορά κυρίως σε βασικά χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας και στους κινδύνους της χώρας μας, που συνδέονται και με την πολιτική αβεβαιότητα στο εσωτερικό της χώρας, αλλά και στις ανοιχτές συζητήσεις με τους εταίρους για την αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας. 

• Ο δείκτης KEPE GRIV διαμορφώθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2014 σε επίπεδα οριακά υψηλότερα του ιστορικού μέσου όρου της περιόδου 2/1/2004-31/10/2014 (34,5%), καθώς ανήλθε στο 36,27% (βλ. Διάγραμμα 1). Ο μέσος όρος για όλο τον μήνα Οκτώβριο διαμορφώθηκε στο 32,63%, ελαφρά υψηλότερος σε σχέση με τον μήνα Σεπτέμβριο, οπότε και διαμορφώθηκε στο 31,75%. .

• O δείκτης οικονομικού κλίματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG ECFIN) για την Ελλάδα τον μήνα Οκτώβριο παρουσίασε άνοδο σε επίπεδα υψηλότερα από την έναρξη της κρίσης, λόγω της σταθεροποίησης της οικονομίας, της ενίσχυσης των εκτιμήσεων για θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και της σταδιακής έναρξης της αποκλιμάκωσης των δεικτών ανεργίας. Αναλυτικό-τερα, τον Οκτώβριο, ο δείκτης ανήλθε στις 102,2 μονάδες (από 99,3 τον Σεπτέμβριο). Επι-πλέον, η ενίσχυση του δείκτη συνδέεται με την ενίσχυση των προσδοκιών σε όλους τους επιμέρους τομείς της σχετικής έρευνας και στην αντιστροφή της καταναλωτικής εμπιστοσύ-νης, που αντικατοπτρίζει την έναρξη φάσης ανάκαμψης από την πλευρά της ζήτησης. Το οι-κονομικό κλίμα, τόσο στην Ευρωζώνη όσο και στην Ε.Ε.-28, παρουσίασε επίσης ελαφρά ενίσχυση, με τους σχετικούς δείκτες να διαμορφώνονται στις 100,7 και 104 μονάδες, αντί-στοιχα τον Οκτώβριο, από τα επίπεδα των 99,9 και 103,5 τον Σεπτέμβριο. 

• Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις Υπηρεσίες δείχνει ότι οι εκτιμήσεις παραμένουν θετικές, αν και οριακά αποδυναμωμένες. Επίσης, στο λιανικό εμπόριο οι εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις δείχνουν σημάδια βελτίωσης, ενώ και οι βραχυπρόθεσμες προβλέψεις παραμένουν θετικές, με τα αποθέματα να μειώνονται. Στον κλάδο των κατασκευών υποχωρούν οι αρνητικές προσδοκίες, με τις εκτιμήσεις ωστόσο για τις θέσεις απασχόλησης να παραμένουν αρνητικές. Τέλος, στον τομέα της Βιομηχανίας, ενι-σχύονται οι βραχυπρόθεσμες προβλέψεις για την παραγωγή, τις νέες παραγγελίες και την τρέχουσα ζήτηση.

• Τον Οκτώβριο, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης σημείωσε σημαντική άνοδο και δια-μορφώθηκε στις -50,9 μονάδες (από -55,8 μονάδες τον Σεπτέμβριο). Η εξέλιξη αυτή συνδέεται με τις προσδοκίες των καταναλωτών για ανάκαμψη της οικονομίας και τη βελτίωση των προβλέψεων για την κατάσταση της οικονομίας τα επόμενα τρίμηνα, σε συνδυασμό με τη σταδιακή αποκλιμάκωση των δεικτών ανεργίας. Επιπλέον, η κατάσταση των νοικοκυριών εκτιμάται ότι θα σημειώσει οριακή βελτίωση το επόμενο έτος, εντούτοις οι προσδοκίες για ενίσχυση των αποταμιεύσεων παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα. 

• Ο εποχικά προσαρμοσμένος δείκτης υπευθύνων προμηθειών στον τομέα μεταποίησης PMI, σύμφωνα με τα στοιχεία της Markit8, διατηρήθηκε και το μήνα Οκτώβριο, σε επίπεδα χαμηλό-τερα από το 50, υποδεικνύοντας επιδείνωση των επιχειρησιακών συνθηκών για τέταρτη φορά σε διάστημα πέντε μηνών. Αν και διαμορφωμένος στις 48,8 μονάδες, ο δείκτης κατέγραψε τιμή υψηλότερη από το χαμηλό 11 μηνών. Οι ελληνικές επιχειρήσεις κατέγραψαν περαιτέρω οριακή μείωση στα επίπεδα παραγωγής, νέων παραγγελιών και απασχόλησης τον Οκτώβριο, εντούτοις, σημειώθηκε εκ νέου αύξηση των παραγγελιών εξαγωγών, η οποία και στήριξε τον τομέα της μεταποίησης.

• Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το εποχικά διορθωμένο ποσοστό ανεργίας τον Αύγουστο του 2014 διαμορφώθηκε στο 25,9% (1.242.219 άτομα), έναντι 27,8% τον Αύγουστο του 2013 και 26,1% τον Ιούλιο του 2014. Το ποσοστό ανεργίας στους νέους ηλικίας 15-24 ετών τον Αύγουστο του 2014 διαμορφώθηκε στο 49,3% από 58,6% τον αντίστοιχο μήνα πέρυσι. Οι απασχολούμενοι αυξήθηκαν κατά 32.636 άτομα σε σχέση με τον Αύγουστο του 2013, ενώ και οι άνεργοι μειώθηκαν κατά 112.186 άτομα. Παράλληλα, σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος “ΕΡΓΑΝΗ” για τον μήνα Οκτώβριο του 2014 καταγράφεται μείωση της μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, με το ισοζύγιο να μειώνεται κατά 10.416 θέσεις εργασίας. Tο ισοζύγιο των ροών μισθωτής απασχόλησης του πρώτου 10μήνου του 2014 είναι θετικό και διαμορφώνεται στις 120.287 νέες θέσεις εργασίας. 

• Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος10, το 8μηνο του 2014, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών κατέγραψε πλεόνασμα της τάξης των €2,1 δισ., υψηλότερο κατά €0,7 δισ. συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2013. Επιπλέον, το ίδιο διάστημα, το συνολικό ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασε πλεόνασμα €1,5 δισ., έναντι μόλις €371 εκατ. το 2013, κυρίως λόγω του πλεονάσματος στο ισοζύγιο υπηρεσιών. Επιπροσθέτως, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν αύξηση κατά 7,2% στο 8μηνο σε σχέση με το αντίστοιχο του 2013, ενώ οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 2,1%, ενώ και οι εισπράξεις από εξαγωγές υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 11,2%.

• Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, το 8μηνο του 2014, το πλεόνασμα του ισοζυγίου κεφαλαιακών μεταβιβάσεων διαμορφώθηκε σε €1,9 δισ., έναντι €2,8 δισ. την αντίστοιχη περίοδο το 2013, ενώ το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών) παρουσίασε πλεόνα-σμα €4,6 δισ. την ίδια περίοδο, έναντι €6,5 δισ. το 2013. Τέλος, οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους εμφάνισαν καθαρή εισροή ύψους €1,1 δισ., ενώ οι άμεσες επενδύ-σεις κατοίκων στο εξωτερικό εμφάνισαν καθαρή εκροή ύψους €249 εκατ.

• Σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος11, το 8μηνο του 2014, το Ταξι-διωτικό Ισοζύγιο παρουσίασε πλεόνασμα €8,372 δισ. έναντι πλεονάσματος €7,537 δισ. το αν-τίστοιχο διάστημα του 2013, σημειώνοντας αύξηση κατά 11,1%. H αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων οφείλεται κυρίως στην αύξηση των αφίξεων κατά 22,1%, καθώς η μέση κατά ταξίδι δαπάνη μειώθηκε κατά 8,6%. Οι καθαρές εισπράξεις από την παροχή ταξιδιωτικών υπηρεσιών συνέβαλαν με ποσοστό 60,5% στο σύνολο των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες και αντιστάθμισαν το 67,9% του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών της ΕΕ των 28 κατά 14,5%, οι οποίες διαμορφώθηκαν σε 5.950 εκατ. ευρώ, και δευτερευόντως στις εισπράξεις από κατοίκους των λοιπών χωρών εκτός της ΕΕ των 28 που διαμορφώθηκαν σε €3,509 δισ. το 8μηνο του 2014, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 6,8% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013.

• Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού, το 10μηνο του 2014 επιτεύχθηκε πρωτογενές πλεόνασμα ύψους €2,405 δισ., έναντι πρωτογενούς πλεο-νάσματος €2,590 δισ. για την ίδια περίοδο το 2013. Το ύψος των καθαρών εσόδων του Κρα-τικού Προϋπολογισμού ανήλθε σε €41,07 δισ., παρουσιάζοντας μείωση κατά €1,81 δισ. Οι δαπάνες του Προϋπολογισμού ανήλθαν στα €43,77 δισ. και ήταν μειωμένες έναντι του επικαι-ροποιημένου στόχου. Τέλος, οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) διαμορφώθηκαν σε €4,12 δισ., αυξημένες κατά €69 εκατ. έναντι του στόχου και κατά €793 εκατ. σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο το 2013, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της ρευστό-τητας στην πραγματική οικονομία.