Όταν μιλούν οι αγορές

Είχαμε πει σε προηγούμενο άρθρο (εδώ) ότι η χώρα δεν θα έχει τη δυνατότητα να δανειστεί από τις αγορές, όπως μας έλεγε η παρελθούσα κυβέρνηση, και ότι σίγουρα θα οδηγηθούμε σε κάποιας μορφής οικονομικό πρόγραμμα (μνημόνιο), το οποίο και θα συνοδεύεται από κάποιας μορφής εποπτεία, προκειμένου για την επίτευξη των στόχων που θα τεθούν. Σήμερα τρεις και πλέον μήνες από τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, κατά τις οποίες υπήρξε αλλαγή στον κυβερνητικό σχηματισμό, με τα δύο κόμματα ΣΥΡΙΖΑ & ΑΝΕΛ να αναλαμβάνουν πλέον την διακυβέρνηση της χώρας, ακούμε και πάλι το ίδιο. Ότι δηλαδή δεν θα υπάρξει νέο οικονομικό πρόγραμμα παρόμοιο με τα προηγούμενα, ότι δεν θα ληφθούν νέα επώδυνα μέτρα, και ότι ούτε λίγο ούτε πολύ, μπορούμε να τα καταφέρουμε και μόνοι μας, χωρίς καμία εξωτερική βοήθεια, άρα και εποπτεία σχετικά με την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές βέβαια, είναι σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις, οι οποίες ενδεχομένως να δώσουν μια διαφορετική διάσταση στα μέχρι τώρα δεδομένα.  

Κάτι τέτοιο, την απαλλαγή μας από την εποπτεία των δανειστών μας δηλαδή, αλλά και την απρόσκοπτη χρηματοδότηση τυχόν αναγκών της χώρας από τις διεθνείς αγορές, χωρίς την εποπτεία που μας επιβάλλεται από τους «θεσμούς», όπως τους αποκαλούμε πλέον, είναι κάτι που πιστεύω ότι πραγματικά όλοι ευχόμαστε να συμβεί το συντομότερο δυνατόν. Αυτό γιατί μετά και την επίσημη έναρξη του προγράμματος της ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ, χώρες οι οποίες ήταν σε πρόγραμμα προσαρμογής, αν και ηπιότερο από αυτό της Ελλάδας, έχουν πλέον την δυνατότητα να δανειστούν με καλύτερους όρους, αποπληρώνοντας νωρίτερα τις παλαιότερες δανειακές τους υποχρεώσεις. Σε μια τέτοια κίνηση έχουν ήδη προχωρήσει τόσο η Ιρλανδία όσο και η Πορτογαλία, και θα μπορούσε να το κάνει και η Ελλάδα, αν είχε ολοκληρώσει τα προγράμματα προσαρμογής στα οποία και συμφώνησαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις, ως αντάλλαγμα για την παροχή δανείων.

Για την ώρα όμως τα σημάδια από τις διεθνείς αγορές μόνο ενθαρρυντικά δεν είναι, ότι τελικά θα μπορέσει η Ελλάδα να δανειστεί με «λογικούς» όρους, μιας και βρισκόμαστε ουσιαστικά αποκλεισμένοι από την εξωτερική χρηματοδότηση, με μόνη διέξοδο την υπογραφή ενός νέου προγράμματος, που θα επιτρέψει την εκταμίευση χρημάτων με την βοήθεια των εταίρων μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω διμερών δανείων.

Ο παρακάτω πίνακας μας δείχνει μια σειρά από στατιστικά, τα οποία και είχαμε ξαναδεί πριν από μερικούς μήνες, τα οποία αναφέρονται στις χώρες της ζώνης του ευρώ, που υιοθέτησαν πρώτες το ενιαίο νόμισμα την 1.1.2002. Τα στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν αναφέρονται στην περίοδο Ιουνίου 2007 έως και τον Απρίλιο του 2015, πρόκειται δε για το δείκτη μεγάλης και μεσαίας κεφαλαιοποίησης κάθε χώρας εκφρασμένο σε όρους $, όπως τους δημοσιεύει η Morgan Stanley σε μηνιαία βάση.

Country	Monthly Excess Return	Beta	Rsq	Sharpe Ratio	Traynor Ratio	Jensen's Alpha	Country Specific Alpha
GER	-0.3%	1.38	86.2%	-4.1%	-0.2%	-0.13%	0.98%
NETHER	-0.3%	1.28	87.4%	-4.5%	-0.2%	-0.14%	0.97%
FRA	-0.6%	1.32	87.8%	-7.7%	-0.4%	-0.38%	0.73%
BEL	-0.6%	1.40	76.3%	-7.3%	-0.4%	-0.41%	0.70%
SPAIN	-0.7%	1.40	66.7%	-8.1%	-0.5%	-0.53%	0.58%
FIN	-0.8%	1.40	72.9%	-9.9%	-0.6%	-0.65%	0.46%
ITALY	-1.1%	1.44	76.6%	-12.9%	-0.8%	-0.91%	0.20%
IREL	-1.5%	1.31	63.0%	-17.0%	-1.1%	-1.27%	-0.16%
PORT	-1.5%	1.18	60.0%	-18.6%	-1.2%	-1.31%	-0.20%
AUST	-1.6%	1.85	81.7%	-15.0%	-0.9%	-1.34%	-0.23%
GR	-3.2%	1.90	55.5%	-24.3%	-1.7%	-2.95%	-1.84%

Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα το Ελληνικό χρηματιστήριο βρίσκεται στην τελευταία θέση από πλευράς ρίσκου, έχει δηλαδή το μεγαλύτερο δυνατό μεταξύ όλων των άλλων χρηματιστηρίων, (και σε αυτό συμφωνούν όλοι οι παραπάνω δείκτες), έχοντας παράλληλα και τη χειρότερη απόδοση. Ας δούμε όμως πιο αναλυτικά τι μας δείχνει ο συγκεκριμένος πίνακας.

Κατ’ αρχήν το Ελληνικό χρηματιστήριο εξακολουθεί να έχει την μεγαλύτερη μεταβλητότητα από όλα τα άλλα που εξετάζουμε, σε σχέση με το παγκόσμιο χρηματιστηριακό δείκτη της Morgan Stanley, όπως αυτή εκφράζεται από τον δείκτη beta, βαίνει δε αυξανόμενη από 1,80 σε 1,90 στην παρούσα μέτρηση. Το μόνο χρηματιστήριο που εξακολουθεί να είναι κοντά στις επιδόσεις του δικού μας με βάση το συγκεκριμένο δείκτη, είναι της Αυστρίας.

Πιο σημαντικό όμως είναι το γεγονός ότι η μεταβλητότητα αυτή, οφείλεται μόνο κατά 55,5%  (από 59% προηγουμένως), σε παράγοντες που έχουν να κάνουν με το διεθνές περιβάλλον, ενώ κατά το υπόλοιπο οφείλεται στο λεγόμενο «ρίσκο χώρας». Σε αυτήν την περίπτωση τα νούμερα της Πορτογαλίας αλλά και της Ιρλανδίας σχετικά με τα αίτια της μεταβλητότητας, είναι λίγο καλύτερα, κυρίως λόγω της επιδείνωσης που παρατηρείται στα νούμερα της Ελλάδας και όχι επειδή έχουν ιδιαίτερα θετική μεταβολή ενώ ο μέσος όρος είναι στο 74% (από 75% στην προηγούμενη μέτρηση). Το παρακάτω διάγραμμα μας δείχνει  αυτό ακριβώς.

Διάγραμμα 1

Επιπλέον έχουν υπολογιστεί τρεις διαφορετικοί δείκτες μέτρησης κινδύνου, οι οποίοι δρουν συμπληρωματικά μεταξύ τους, και πολύ απλά μας λένε ότι κανένα χρηματιστήριο από αυτά που εξετάστηκαν, δεν αποζημίωσε επαρκώς τους τοποθετούμενους για το ρίσκο που πήραν στην συγκεκριμένη περίοδο.

Η τελευταία στήλη του πίνακα αποτελεί ένα συγκριτικό μέτρο μεταξύ των χρηματιστηρίων που επιλέχθηκαν, και τα κατατάσσει συγκριτικά μεταξύ τους με βάση τις αποδόσεις που κατέγραψαν οι δείκτες τους, αναφορικά με τον μέσο όρο των αποδόσεων όλων των χρηματιστηρίων που εξετάστηκαν. Όπως φαίνεται το Γερμανικό χρηματιστήριο (ακολουθούμενο από το Ολλανδικό) είναι εκείνο που ξεχωρίζει, μιας και θεωρείται ως τα «ασφαλέστερο καταφύγιο» μέσα στην ευρωζώνη, σε αντίθεση με το Πορτογαλικό, το Ιρλανδικό και με αρκετή διαφορά το Ελληνικό που και πάλι καταλαμβάνει την τελευταίο θέση με διαφορά από το αμέσως επόμενο.

Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι οι αγορές «μας το λένε» σε κάθε ευκαιρία, με κάθε διαθέσιμο τρόπο καιρό τώρα, ότι δεν θα αποφύγουμε ένα νέο οικονομικό πρόγραμμα, το οποίο ενδεχομένως θα είναι και πιο απαιτητικό, ιδιαίτερα δε όσο καθυστερούμε στην συμφωνία του.