Οιδίπους-ΣΥΡΙΖΑ και παντού Τειρεσίες

Κωνσταντίνος Ζούλας

πηγή: Καθημερινή

«Ουκ εις όλεθρον»! Σαν τώρα θυμάμαι την πολυαγαπημένη φιλόλογο Στέλλα Μαραγκουδάκη να μας διαβάζει με πάθος την απάντηση του Οιδίποδα στον Τειρεσία, όταν ο τυφλός μάντης τού αποκάλυψε ότι ήταν ο φονιάς του πατέρα του κι ότι χωρίς να το ξέρει τεκνοποίησε με την ίδια του τη μάνα. «Παιδιά μου», μας είπε η Μαραγκουδάκη. «Εδώ, ο Οιδίποδας τα βάζει με τον αγγελιαφόρο γιατί απλούστατα δεν μπορεί να αντέξει το μήνυμα, δηλαδή την απόλυτη καταστροφή που μόνος του προκάλεσε. Εχουν γίνει δεκάδες προσπάθειες να μεταφρασθεί πιστά αυτή η φράση χωρίς νομίζω επιτυχία. Θα σας εκμυστηρευθώ, λοιπόν, ύστερα από τόσα χρόνια που διδάσκω, πώς πιστεύω ότι αποδίδεται καλύτερα στα νέα ελληνικά το “ουκ εις όλεθρον”. Με δύο λόγια σημαίνει: “Δεν πας στο διάολο”!

Είναι τραγική ειρωνεία ότι μια ολόκληρη χώρα σήμερα ζει μέσα από την κυβέρνησή της το ίδιο ακριβώς δράμα. Ο Οιδίποδας-ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνον αρνείται να συνειδητοποιήσει πόσο αυτοκαταστροφικός ήταν ο τρόπος που πολιτεύτηκε, αλλά απειλεί και διαολοστέλνει όποιον αποτολμά έστω να του υπενθυμίζει τις συνέπειες των μετεκλογικών επιλογών του. Στον δε ρόλο του Τειρεσία εναλλάσσεται πότε η αντιπολίτευση, πότε τα ΜΜΕ, πότε οι θεσμοί, ενώ την εβδομάδα που πέρασε βρέθηκε ο Γιάννης Στουρνάρας, καθώς σε εκείνον χρεώθηκε ένα mail που περιέγραφε τη δραματική κατάσταση της οικονομίας. Είναι δε κωμικοτραγικό ότι κανείς στον ΣΥΡΙΖΑ δεν αποτόλμησε να αμφισβητήσει το περιεχόμενο του mail (πώς θα μπορούσε άλλωστε;) και έτσι οι σκληροπυρηνικοί Ν. Φίλης, Π. Λαφαζάνης κ.λπ. καθίβρυσαν τον Γ. Στουρνάρα γενικώς για τις απόψεις του. Οι οποίες βέβαια ουδόλως φταίνε για τη συνεχιζόμενη διαρροή των καταθέσεων από τις τράπεζες, το πάγωμα των πιστώσεων του ΕΣΠΑ, την άτυπη στάση πληρωμών στον ιδιωτικό τομέα και όσα έχει προκαλέσει η κυβέρνηση εδώ και τρεις μήνες.

Μη γελιόμαστε. Ο ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει, πλέον, να βρίσκεται σε κατάσταση πολιτικής παράκρουσης, διότι βλέπει το τέλος της τάχα σκληρής διαπραγμάτευσης να πλησιάζει. Φαίνεται αυτό από τις δηλώσεις των στελεχών του. Ο ένας παραδέχεται ότι οι υποσχέσεις που είχαν δοθεί ήταν υπερβολικές, ο δεύτερος ότι είχε υποτιμηθεί η επιμονή των δανειστών, ο τρίτος επικρίνει τους προηγούμενους γιατί έβαλαν, λέει, την Ελλάδα στο ευρώ (άκου τώρα...) κι ο τέταρτος τραγουδά περιχαρής το «We are the world» ενώ η χώρα καταρρέει. Τέτοια κυβερνητική ασυναρτησία δεν νομίζω να έχουμε ξαναζήσει κι ο λόγος είναι προφανής. Στον ΣΥΡΙΖΑ τρώγονται πλέον και μεταξύ τους γιατί απλά συνειδητοποιούν ότι όλες οι εναλλακτικές λύσεις που έχουν είναι εντελώς αδιέξοδες, και θα γίνω σαφέστερος.

Ας υποθέσουμε ότι επιτυγχάνεται τελικά μια συμφωνία η οποία, όπως όλοι έχουμε καταλάβει, ουδεμία σχέση θα έχει με το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης. Θα προβλέπει π.χ. τη διατήρηση του ΕΝΦΙΑ, αύξηση του ΦΠΑ, αλλαγές στα εργασιακά και τις συντάξεις, και κυρίως θα αναβάλει για το απώτερο μέλλον την επαναφορά της 13ης σύνταξης και του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ. Δηλαδή θα εξευτελίζει όλες τις κεντρικές υποσχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ.

Τι θα πράξει σε μια τέτοια περίπτωση ο κ. Τσίπρας; Αν πάει τη συμφωνία στη Βουλή, το πιθανότερο είναι να καταψηφισθεί από αρκετούς βουλευτές του και η δεδηλωμένη να απειληθεί. Τι του μένει τότε; Είτε να παραιτηθεί είτε να επιχειρήσει ηττημένος να επιτύχει μια άλλη πλειοψηφία με το «Ποτάμι». Τα κουκιά, ωστόσο, είναι αμφίβολο αν θα φτάνουν, γιατί είναι αδύνατη η συνύπαρξη των κ. Καμμένου και Θεοδωράκη. Οπότε...

Η εναλλακτική επιλογή είναι το δημοψήφισμα. Δείτε όμως πάλι το πρόβλημα (αν δεν επέλθει bankrun ήδη με την αναγγελία του). Στην περίπτωση που ο κ. Τσίπρας προτείνει στους πολίτες να πουν «ναι» σε μια «κακή» συμφωνία, είναι αβέβαιο ότι θα τον ακολουθήσουν οι Λαφαζάνηδες, οπότε να την πάλι η πιθανότητα της διάσπασης. Αλλά κι αν ακόμη ταχθεί υπέρ του «όχι» ή αποφύγει να πάρει θέση, το αδιέξοδο θα είναι το ίδιο. Διότι οι πολίτες θα ψηφίσουν «ναι» και θα είναι αδύνατον να σταθεί μια κυβέρνηση που θα έχει εντολή να εφαρμόσει μια άλλη πολιτική από εκείνη που πρότεινε. (Το ενδεχόμενο οι πολίτες πουν «όχι» δεν το εξετάζουμε καν, διότι δεν θα υπάρχει χώρα.)

Τι μένει λοιπόν; Εκλογές. Είτε άμεσα είτε το φθινόπωρο, όταν δηλαδή θα έχει επιβεβαιωθεί περίτρανα η ανικανότητα της κυβέρνησης να εφαρμόσει οτιδήποτε κι αν συμφωνήσει. Πιθανολογώ τι σκέφτεστε, αλλά δεν έχω απάντηση. Θα αναρωτιέστε αν μέχρι τότε θα έχουν καταλάβει (όσοι απαιτούνται) την ανάγκη να διαμηνύσουν στην κυβέρνηση ό,τι ο Οιδίποδας στον Τειρεσία. Και μάλιστα όπως ακριβώς το μετέφρασε η Μαραγκουδάκη.