Simon Nixon, WSJ: Η Ελλάδα κρατάει την μοίρα της στα χέρια της

Ένα από τα μεγαλύτερα λάθη της ελληνικής κυβέρνησης, από την ημέρα που πήρε την εξουσία, ήταν πως παραδέχτηκε ότι η μοίρα της Ελλάδας βρίσκεται σε ελληνικά χέρια.

Τους δύο πρώτους μήνες μάλιστα αρνούνταν να συζητήσει με τους εκπροσώπους των δανειστών ( τρόικα), την οποία αρχικά μετονόμασε σε «θεσμούς» και αργότερα και σε «γκρουπ των Βρυξελλών. Μάλιστα αρνήθηκε να διαπραγματευτεί ακόμα και με τους υπουργούς Οικονομικών οι οποίοι έχουν την ευθύνη της εποπτείας όλων των προγραμμάτων διασώσεων στην Ευρωζώνη.

Αντίθετα, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας πίστευε πως το μέλλον της Ελλάδας ήταν συνδεδεμένο με μια πολιτική συμφωνία με τους Γερμανούς. Μάλιστα, επί δέκα ώρες η Άγκελα Μέρκελ προσπαθούσε να εξηγήσει στον Τσίπρα πως το λάθος του ήταν να υπερεκτιμήσει την Γερμανία και παράλληλα να υποτιμήσει τους κανόνες της Ευρωζώνης και τις διαδικασίες που την διέπουν», αναφέρει στην ανάλυσή του ο αρθρογράφος Σάιμον Νίξον, ο οποίος στη συνέχεια αναφέρεται στις κινήσεις του έλληνα πρωθυπουργού και της Γερμανίδας καγκελαρίου.

Μπορεί ο Τσίπρας να έχει σκάψει για τον εαυτό του μια τρύπα με την υπόσχεσή του στους ψηφοφόρους του ότι θα τελειώσει με τα μνημόνια, ωστόσο η Μέρκελ μπορεί να κάνει ελάχιστα για να τον τραβήξει έξω.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η Γερμανίδα αδιαφορεί για την τύχη στην Ελλάδα και αυτό διότι επιθυμεί η Ευρωζώνη να μείνει άθικτη. Το 2012, πήγε κόντρα στην κοινή γνώμη και στους υπουργούς της και συμφώνησε για τα πακέτα διάσωσης που θα απέκρουαν μια «βρόμικη» έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Και τώρα λέει πως αν αποτύχει το ευρώ, θα αποτύχει η Ευρώπη. Η γερμανική κυβέρνηση έχει πλήρη επίγνωση τι σημαίνει ένα Grexit και τι συνέπειες θα έχει σε οικονομικό και γεωπολιτικό επίπεδο.

Το πρόβλημα που εντοπίζει το Βερολίνο και παραμένει αμετακίνητο, είναι πως η Αθήνα δεν μπορεί να δέχεται δάνεια άνευ όρων. Και φυσικά εμμένει στις συμφωνίες που είχαν γίνει με την προηγούμενη κυβέρνηση, τονίζοντας πως ναι μεν η σκυτάλη έχει παραδοθεί στον Τσίπρα, ωστόσο οι όροι για τα πακέτα διάσωσης έχουν παραμείνει ως είχαν.

Ναι, η Αθήνα έχει δικαίωμα να ζητήσει αλλαγές στο πρόγραμμα διάσωσης της, αλλά χρειάζεται η σύμφωνη γνώμη όλων των άλλων 18 μελών της Ευρωομάδας, όχι μόνο της Γερμανίας. Είναι αλήθεια ότι η Γερμανία είναι μια πολύ υπολογίσιμη δύναμη, αλλά το Βερολίνο δεν έχει καμία εντολή ή εξουσία να διαπραγματευτεί με την Αθήνα απευθείας, για λογαριασμό των άλλων 17 κρατών της ζώνης του ευρώ. Ούτε είναι σαφές ότι θα μπορούσε να επιβάλει μια συμβιβαστική συμφωνία για την Ευρωζώνη και με τις άλλες κυβερνήσεις – συν ότι πολλές εξακολουθούν να είναι επιφυλακτικές προς την Ελλάδα..

Μεγάλη βαρύτητα από τους ΥΠΟΙΚ δίνεται και στις τεχνικές ομάδες που έχουν σχηματιστεί προκειμένου προκειμένου να αναλάβουν τις λεπτομέρειες για  την επίτευξη μιας συμφωνίας. Πρώτον διότι έχουν καλύτερη γνώση του αντικειμένου και δεύτερον διότι έτσι αποφεύγονται οι «τοξικές πολιτικές αντιπαραθέσεις». Το Βερολίνο και η υπόλοιπη Ευρώπη αυτή την στιγμή εμφανίζονται απογοητευμένοι με την Ελλάδα επειδή έχει περάσει πολύς καιρός ανεκμετάλλευτος, με την Αθήνα να αμφισβητεί την διαδικασία και να μην εργάζεται για την ουσία.

Στο Βερολίνο υπάρχει αισιοδοξία για επίτευξη συμφωνίας αν και μέχρι στιγμής τα σημάδια δεν δείχνουν κάτι τέτοιο. Παραδέχονται πως κάθε χώρα έχει τη διακριτική ευχέρεια να διαμορφώνει το συνολικό πρόγραμμα βάσει των αναγκών της, αλλά η διαδρομή και οι στόχοι να μένουν οι ίδιοι. Αυτό που δεν διαπραγματεύεται το Βερολίνο είναι ότι οι προτάσεις της Αθήνας πρέπει να αξιολογηθούν πλήρως από τα θεσμικά όργανα. Για παράδειγμα, αν ο κ Τσίπρας θέλει να δαπανήσει περισσότερα για την ανθρωπιστική βοήθεια, θα μπορούσε, ίσως, να μειώσει τις δαπάνες για την άμυνα. Επίσης να μειώσει τον ΦΠΑ στα νησιά ή τα όρια συνταξιοδότησης, αλλά φορολογήσει τους πλούσιους και αντιμετωπίσει τη φοροδιαφυγή.

Φυσικά, αυτό θα πάρει χρόνο. Αλλά η Αθήνα έχει λάβει λίγη συμπάθεια από το Βερολίνο τη στιγμή που τα μετρητά εξαντλούνται και κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτη χρεοκοπία. Οι Γερμανοί αξιωματούχοι λένε πως η ημερομηνία που ενδέχεται να ξεμείνει η Αθήνα από χρήματα αλλάζει συνεχώς από την κυβέρνηση, ενώ μπορεί τελικά να βρει πόρους και να αποφύγει το αρνητικό σενάριο. Πάντως, η κρίση θα έρθει τον Ιούλιο, όταν η Αθήνα πρέπει να αποπληρώσει την ΕΚΤ.

Κατά την τελευταία εβδομάδα, υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις ότι η πίεση έπιασε τόπο. Οι αξιωματούχοι της Ευρωζώνης λένε πως για πρώτη φορά υπήρξε εποικοδομητική δέσμευση μεταξύ της Αθήνας και των θεσμικών οργάνων. Η Αθήνα υπέβαλε έναν κατάλογο των προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων που αποτελεί τη βάση για συζήτηση, αν και οι λεπτομέρειες παραμένουν μέχρι σήμερα ανεπαρκείς και οι τεχνικές ομάδες δεν μπορούν να μιλήσουν απευθείας με τους υπουργούς της κυβέρνησης‘.

Αυτό που είναι πλέον σαφές είναι ότι οι αποφασιστικές κινήσεις θα γίνουν στην Αθήνα και όχι στο Βερολίνο. Ο Τσίπρας είπε πως θα αλλάξει την Ελλάδα, αλλάζοντας την Ευρώπη, αλλά και σε αυτό το σημείο είναι σαφές πως δεν μπορεί να κάνει και τα δύο. Η πρόκληση είναι να έρθει σε συμφωνία με τα θεσμικά όργανα και μετά να την »πουλήσει» στο εσωτερικό του κόμματός του. Αυτό είναι ένα μεγαλύτερο τεστ για τις πολιτικές δεξιότητες του Τσίπρα, σε σχέση με εκείνο που έχει να αντιμετωπίσει η Μέρκελ».