Ποσοτική χαλάρωση, θα λύσει άραγε τα προβλήματα στην Ευρωζώνη; (by ManosV)

Η άποψη ότι η Ευρώπη χρειάζεται να ακολουθήσει το παράδειγμα των ΗΠΑ, υιοθετώντας την λύση της λεγόμενης «ποσοτικής χαλάρωσης» η οποία χρησιμοποιήθηκε κατά την κρίση του 2008, μετά και την κατάρρευση της επενδυτικής τράπεζας Lehman Brothers, δεν είναι καινούρια. Μάλιστα κάτι τέτοιο ισχύει ήδη σε ένα βαθμό, δεδομένου ότι η ΕΚΤ παρεμβαίνει αγοράζοντας αξιόγραφα χρέους των χωρών του Νότου, προκειμένου για την εξομάλυνση της συγκεκριμένης αγοράς. Αυτό λοιπόν που ακούγεται όλο και περισσότερο, είναι να επιτραπεί μια αλλαγή των συνθηκών «νομιμοποιώντας» έτσι της κινήσεις της ΕΚΤ, ώστε να προχωρήσει απρόσκοπτα μια «συνολική λύση» για την Ευρωζώνη βασισμένη στην λεγόμενη «ποσοτική χαλάρωση».

Εάν υποθέσουμε ότι η συγκεκριμένη επιλογή συζητείται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, σίγουρα θα βοηθούσε προς τη σωστή κατεύθυνση, με βάση πάντα και το υφιστάμενο παράδειγμα των ΗΠΑ όπως προαναφέρθηκε. Δεν είναι όμως σίγουρο αν μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι θα έλυνε και όλα τα προβλήματα. Ίσως όμως να έδινε τον απαιτούμενο χρόνο, ώστε να υπάρξει μια καλύτερη αντιμετώπιση της κρίσης συνολικά σε Ευρωπαϊκό επίπεδο στο άμεσο μέλλον, κάτι το οποίο θα βοηθούσε και τη χώρα μας σε ένα βαθμό.

Αυτό γιατί, προκειμένου να υπάρξει κάποιας μορφής αποτέλεσμα αν υποθέσουμε ότι κάτι τέτοιο τίθεται σε εφαρμογή, θα πρέπει σε πρώτη φάση να υπάρξει ζήτηση για δάνεια από τις εμπορικές τράπεζες, τα οποία όμως θα χρησιμοποιηθούν για να παράξουν προϊόν, το οποίο θα μπορεί να πουληθεί και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης ή τουλάχιστον εκτός Ελλάδος, (αν μιλάμε μόνο για την Ελληνική περίπτωση). 

Διαφορετικά, αν το χρήμα που θα κυκλοφορήσει χρησιμοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό για κάλυψη καταναλωτικών αναγκών, ή για την κάλυψη των αναγκών χρηματοδότησης του Δημοσίου (ιδιαίτερα στην περίπτωση της Ελλάδας), και όχι για τη στήριξη και επέκταση της υπάρχουσας  παραγωγής στον ιδιωτικό κυρίως τομέα, δεν θα αλλάξει κάτι μακροχρόνια. Απλά πάλι χρήμα θα «μεταφερθεί» από την Ευρώπη (αλλά και την Ελλάδα στην περίπτωσή μας), προς την Ασία.

 Το βασικό πρόβλημα λοιπόν φαίνεται τελικά ότι σε μεγάλο βαθμό είναι το τι θα αποφασιστεί σχετικά με την ισοτιμία του Κινεζικού νομίσματος, αν δηλαδή θα ανατιμηθεί και πόσο έναντι του Αμερικανικού δολαρίου, άρα κατ’ επέκταση και του ευρώ αλλά και των άλλων νομισμάτων, αλλά και με πιο χρονοδιάγραμμα θα αρχίσει να συντελείται αυτή η μεταβολή στην αξία του.

Επιπλέον, ένας άλλος βασικός παράγοντας οι οποίος υπεισέρχεται στη λογική του κόστους παραγωγής, είναι η αποζημίωση της εργασίας και το κόστος μεταφοράς των προϊόντων. Στο βαθμό που η αποζημίωση της εργασίας θα συνεχίσει να αυξάνεται σε χώρες όπως η Κίνα ενώ παράλληλα οι τιμές της ενέργειας θα παραμένουν σε αρκετά υψηλά επίπεδα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, είναι λογικό να αναμένουμε τον «επαναπατρισμό» εταιρειών της Ευρώπης αλλά και την Αμερικής, ή τουλάχιστον μεταφορά μέρους των παραγωγικών δραστηριοτήτων τους.

Αυτό όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά, γιατί για την Ελλάδα ειδικότερα θα χρειαστεί πέραν των όσων έχουν ήδη αναφερθεί, να γίνουν επενδύσεις που θα δώσουν ώθηση στις εξαγωγές αυξάνοντας το ΑΕΠ, συρρικνώνοντας ή και εξαλείφοντας το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου, μειώνοντας παράλληλα και την υφιστάμενη ανεργία, η οποία τείνει πλέον να πάρει πολύ σοβαρές διαστάσεις  δημιουργώντας κοινωνικό πρόβλημα, με πολύ σοβαρές συνέπειες για το μέλλον της χώρας.

Μια ακόμη παράμετρος, η οποία κάνει επιτακτική την ανάγκη ιδιαίτερα για την Ελλάδα να προσπαθήσει να προχωρήσει σε επενδύσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας, είναι και το εξής: Τη τελευταία περίπου δεκαετία, βιώνουμε μια κατάσταση στην οποία ακόμα και αν το χρήμα ονομαστικά αποκτήσει κόστος 0%, πάλι δεν μπορούμε να είμαστε ανταγωνιστικοί, δεδομένου ότι πέραν της μείωσης του παραγωγικού δυναμικού, το κόστος παραγωγής στην Ελλάδα είναι μεγαλύτερο από άλλες χώρες. Η λύση; Ναι υπάρχει για εμένα και σίγουρα δεν περνάει μέσα από την μείωση της αποζημίωσης της εργασίας, αλλά της εξειδίκευσης και της σωστής προώθησης προϊόντων σε αγορές που θα το ζητήσουν. Η Ελλάδα λόγω μεγέθους μπορεί να τα καταφέρει, απλά χρειάζεται συνολική προσπάθεια και όραμα για την επόμενη μέρα.

Υ.Γ.  Το κείμενο γράφτηκε στο τέλος Οκτωβρίου του 2011 με αφορμή μια συζήτηση σε μίτο του Capital. Παρ’ όλα αυτά νομίζω ότι παραμένει αρκετά επίκαιρο.