Υπάρχει επείγουσα ανάγκη συμφωνίας, εξαιτίας της αποπληρωμής 1,5 δις €, την 30ης Ιουνίου προς το ΔΝΤ, την οποία η Ελλάδα φαίνεται να μην μπορεί να αντέξει οικονομικά, αλλά και επειδή το ευρωπαϊκό σκέλος του προγράμματος διάσωσης της χώρας λήγει την ίδια ημέρα. Αναφορικά με τις τελευταίες διαπραγματεύσεις, οι οποίες έχουν γίνει πλέον μια δεύτερη φύση της ευρωζώνης, οι υπουργοί Οικονομικών θα συναντιόνταν στο Λουξεμβούργο, ενώ οι ηγέτες υπήρχε περίπτωση να συναντηθούν μέσα στο Σαβατοκύριακο. Πάντως μια διάσκεψη κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι προγραμματισμένη για το τέλος της επόμενης εβδομάδας κατά την οποία Τσίπρας και η Γερμανίδα καγκελάριος Merkel μπορεί να έρθουν αντιμέτωποι. Μια συμφωνία είναι ακόμα εφικτή, αλλά οι δύο πλευρές έχουν αρχίσει να απεχθάνονται η μία την άλλη. Εάν αυτό ήταν ένας γάμος, θα τον περιτριγύριζαν οι δικηγόροι.
Το διαζύγιο θα ήταν μια καταστροφή, για τον καθένα. Το πρόβλημα είναι ότι, εάν η Ελλάδα και η ευρωζώνη δεν τροποποιήσουν τους όρους της σχέσης τους, η συμβίωση δεν θα είναι και πολύ καλύτερη.
Grexit σε σκηνοθεσία της ακροαριστεράς
Για να δούμε τους λόγους ας ξεκινήσουμε να βλέπουμε τα αποτελέσματα μιας χρεοκοπίας και ενός επακόλουθου Grexit. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι μετά από πέντε εξοργιστικά χρόνια με μικρές εναλλαγές, ορισμένοι έχουν αρχίσει να επικροτούν την προοπτική. Κάνουν λάθος.
Για την Ελλάδα τα κέρδη από μια χρεοκοπία θα είναι μηδαμινά, ενώ το κόστος απέραντο. Η αλήθεια είναι πως η χώρα θα απαλλαγεί κατ΄αυτόν τον τρόπο από χρέη ύψους 317 δισ. ευρώ που αναλογούν περίπου στο 180% του ΑΕΠ, αλλά το κέρδος για τους Έλληνες θα είναι μικρότερο από ό,τι υπολογίζεται. Η πληρωμή των τόκων μέχρι τις αρχές του 2020 αντιπροσωπεύει ετησίως το 3% του ΑΕΠ, κάτι που είναι διαχειρίσιμο για την Ελλάδα. Ούτε βέβαια η έξοδος της χώρας από το ευρώ θα αποφέρει θετικά αποτελέσματα. Θεωρητικά, έχοντας ως νόμισμα την δραχμή και την δική της κεντρική τράπεζα, η Ελλάδα θα μπορούσε να προχωρήσει σε υποτιμήσεις και να κερδίσει σε ανταγωνιστικότητα. Ωστόσο, το εμπόριο της χώρας δεν είναι ανταγωνιστικό, ενώ η Ελλάδα έχει ήδη μειώσει τους ονομαστικούς μισθούς κατά 16% χωρίς να υπάρξει μια έκρηξη των εξαγωγών.
Αντίθετα το κόστος ενός Grexit θα είναι εξωφρενικό,: φιάσκο στις τράπεζες, περικοπές στις αποταμιεύσεις, ακυρωμένα συμβόλαια και διαλυμένη αυτοπεποίθηση. Η πολιτική θα έχει καταρρακωθεί. Η ριζοσπαστική πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ είναι κατά των αγορών και των επιχειρήσεων. Η νεο-φασιστική Χρυσή Αυγή και οι κομουνιστές που συγκεντρώνουν αθροιστικά, το 12% των ψήφων, θα θριαμβεύσουν. Έξω από το ευρώ και πιθανότατα έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μια χώρα με ιστορία πραξικοπημάτων ρισκάρει να γίνει βίαιη και ακόμα πιο διεφθαρμένη.
Αυτός είναι ένας από τους λόγους που η ευρωζώνη θα πρέπει να σκεφτεί διπλά πριν «ξεφορτωθεί» την Ελλάδα. Ένα αποτυχημένο κράτος στο Αιγαίο θα είναι πρόβλημα για την Ευρωπαϊκή Ένωση ανεξάρτητα από το αν οι πολιτικοί του δέχονται δωροδοκίες σε ευρώ ή δραχμές - πράγματι θα ήταν ένα μεγαλύτερο και πολύ λιγότερο διαχειρίσιμο πρόβλημα, από ότι είναι σήμερα. Ακόμη, η νομισματική ένωση υποτίθεται πως είναι αδύνατον να διασπαστεί. Εάν, στην πραγματικότητα, τα μέλη της διακινδυνεύσουν την έξωση, τότε ο κίνδυνος μετάδοσης θα είναι πιο πιθανό να εξαπλωθεί και σε άλλες ευάλωτες οικονομίες, όπως η Πορτογαλία και η Κύπρος, αν όχι σε αυτή την κρίση, τότε στην επόμενη.
Ορισμένοι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένου ενδεχομένως και του κ Τσίπρα, έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το τίμημα του Grexit είναι τόσο υψηλ που η Ελλάδα μπορεί να υπολογίζει ότι η ζώνη του ευρώ, θα υποχωρήσει την τελευταία στιγμή. Αλλά αυτό είναι η απερίσκεπτο. Εάν το ευρώ ήρθε για να μείνει, οι κανόνες του πρέπει να είναι εφαρμόσιμοι. Εφόσον η νομισματική ένωση έχει σφυρηλατηθεί μεταξύ κυρίαρχων κρατών οι αρχές του αμετάκλητου και η δυνατότητα της επιβολής είναι αντιφατικές. Ωστόσο, μπορείτε να είστε βέβαιοι ότι υπάρχει ένα όριο σε ότι η ζώνη του ευρώ μπορεί να ανεχθεί-ακόμα κι αν βαδίζει σε αχαρτογράφητα νερά.
Μέχρι να τούς χωρίσει το χρέος
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι το Grexit είναι μια διαδικασία και όχι ένα γεγονός. Ακόμα κι αν αποτύχουν οι συνομιλίες, ακόμη και αν η Ελλάδα χρεοκοπήσει, ακόμη και αν εισάγει ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων και η κυβέρνηση αρχίζει να εκδίδει IOUs γιατί θα έχει ξεμείνει από ευρώ - ακόμα και τότε, ένα δημοψήφισμα ή μια νέα κυβέρνηση θα μπορούσε να επαναφέρει την Ελλάδα στο ευρώ.
Αλλά η διαπραγμάτευση είναι επίσης μια διαδικασία . Αν και θα ήταν αναμφίβολο ότι θα χαιρετιστεί ως θρίαμβος, θα σηματοδοτήσει μόνο ένα βήμα προς την ενδεχόμενη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Η εμπιστοσύνη είναι τόσο χαμηλή και η απροθυμία της Ελλάδας να τηρήσει τις δεσμεύσεις της τόσο προφανής, ώστε κάθε εκταμίευση νέου χρήματος του προγράμματος διάσωσης θα εξαρτάται από το κατά πόσο η Ελλάδα θα δείχνει ότι έχει διατηρήσει από την πλευρά της, την συμφωνία. Αυτές οι προϋποθέσεις είναι η απαραίτητες και οικονομικά επιθυμητές, αλλά στο σημερινό δηλητηριασμένο περιβάλλον θα έρθουν με υψηλό κόστος. Οι σχέσεις μεταξύ της ζώνης του ευρώ και της Ελλάδας ορίζεται σε σχέση με τις «παραχωρήσεις» κάθώς και οι δύο πλευρές έχουν ταμπουρωθεί στις θέσεις τους. Ο γάμος μπορεί να αντέξει, αλλά θα είναι ακόμα πιο δυστυχής από ότι ήταν πριν.
Η αλλαγή νοοτροπίας είναι απαραίτητη. Και οι δύο πλευρές τα έχουν χειριστεί αδέξια την ελληνική κρίση. Ειδικά στην αρχή, οι πιστωτές έθεσαν άσκησαν πολύ μεγάλη πίεση για άμεση δημοσιονομική προσαρμογή, σε μια προσπάθεια να περιορίσουν το μέγεθος του ελληνικού χρέους. Αυτό, σε συνδυασμό με την αχρείαστη εξαθλίωση της Ελλάδας (το AEΠ έχει συρρικνωθεί κατά 21% από το 2010), ουσιαστικά μετατόπισαν το βάρος από την ουσία του προβλήματος, η οποία είναι τα διαρθρωτικά εμπόδια προς την ανάπτυξη, το πελατειακό κράτος, η προβληματική δημόσια διοίκηση, η κωμικά κακή νομοθεσία, το ληθαργικό και αναξιόπιστο σύστημα Δικαιοσύνης, η εθνικοποιημένη περιουσία και τα ολιγοπώλια, αλλά και οι ανελαστικές αγορές αγαθών, υπηρεσιών και εργασίας.
Ωστόσο, ο κ. Τσίπρας επιδείνωσε ακόμη περισσότερο μια ήδη κακή κατάσταση. Το 2014 η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε. Τώρα συρρικνώνεται, εν μέρει επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ αποδείχθηκε πιο ανίκανος και «πελατειακός» από τους προκατόχους του. Αλλά επιπρόσθετα επειδή η διαπραγμάτευση απορρόφησε όλη την προσοχή της κυβέρνησης, επαναφέροντας την χώρα πολλά χρόνια πίσω. Η εμπιστοσύνη των αγορών καταστράφηκε, τα κεφάλαια έφυγαν από τις τράπεζες, οι επενδυτές έμειναν μακριά. Κάθε μεταρρύθμιση έχει μετατραπεί σε διαπραγματευτικό χαρτί και δεν πρόκειται να υλοποιηθεί πριν την επίτευξη συμφωνίας. Η ιδέα ότι μια μεταρρύθμιση αποτελεί καλό βήμα για την Ελλάδα έχει επί της ουσίας χαθεί.
Η πλειοψηφία των Ελλήνων επιθυμεί παραμονή στο ευρώ. Ωστόσο, οι πολιτικοί τους εξακολουθούν να στρέφονται προς το Βερολίνο για σωτηρία, παρά στο εσωτερικό, για να πραγματοποιήσει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Η Ελλάδα πρέπει να καταλάβει ότι αν αυτό δεν αλλάξει, η υπομονή των δανειστών θα εξαντληθεί. Η αποφυγή του «διαζυγίου» είναι η καλύτερη εξέλιξη για όλους, Ωστόσο, αυτός ο γάμος δεν αξίζει να διασωθεί έναντι οποιουδήποτε τιμήματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου