Leonid Bershidsky, Bloomberg View: Η Ελλάδα χρειάζεται συμβιβασμό και όχι "πόζες"

του Ανδρέα Πετρουλάκη - Καθημερινή

Το κυβερνών κόμμα της Ελλάδας, ο ΣΥΡΙΖΑ, επιχειρεί να αμυνθεί των αρχών του παρά να δεχθεί μία συμφωνία με τους δανειστές, η οποία θα απομακρύνει το ενδεχόμενο χρεοκοπίας. Αυτή είναι μία λάθος κίνηση: οι Έλληνες ψηφοφόροι ενδέχεται – σύντομα – να τιμωρήσουν τους πολιτικούς τους ηγέτες για την άγαρμπη διαπραγματευτική τους τακτική.

Μία λύση που θα είναι προϊόν διαπραγμάτευσης είναι πιθανή μόνο εάν οι δύο πλευρές μιλούν μεταξύ τους, και όχι μέσω των media. Όταν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δημοσίευσε άρθρο στην εφημερίδα Le Monde, κατηγορώντας τους δανειστές για “επιμονή σε παράλογες προτάσεις”, ένας συμβιβασμός ήταν ακόμη δυνατός γιατί οι όροι που βρίσκονταν υπό συζήτηση δεν είχαν δημοσιοποιηθεί. Αλλά τώρα, η ελληνική κυβέρνηση έχει διαρρεύσει τη δική της πρόταση, καθώς και εκείνη των δανειστών, καθιστώντας το ενδεχόμενο μίας γρήγορης λύσης ακόμα πιο δύσκολο.
Η δημοσιοποίηση των δύο προτάσεων μπορεί να ενισχύει τη διαύγεια, αλλά οι Έλληνες ψηφοφόροι θα προτιμούσαν αποτελέσματα. Η ελληνική οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό χαμηλότερο του 0,5%, σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις του Bloomberg, και δεν θα μπορεί να κάνει τίποτα για την υψηλή ανεργία (25%) σε περίπτωση που χρεοκοπήσει και αποκοπεί από την εξωτερική χρηματοδότηση.

Οι Έλληνες φαίνονται να καταλαβαίνουν τη σκληρή αλήθεια. Σύμφωνα με έρευνα της Alco που δημοσιοποιήθηκε την Παρασκευή, το 50% επιθυμεί την υποχώρηση της κυβέρνησης από τις “κόκκινες γραμμές” της σε περίπτωση που αυτές δεν γίνουν αποδεκτές από τους δανειστές (το 41% απάντησε “όχι” σε αυτήν την ερώτηση), ενώ το 47% πιστεύει πως η κυβέρνηση δεν διαπραγματεύεται σωστά. Η αδιάλλακτη στάση απέναντι στους δανειστές έχει μεγάλη δημοτικότητα στον πληθυσμό, αλλά δεν αποτελεί το κυρίαρχο ρεύμα. Εάν ο Τσίπρας και οι σκληροπυρηνικοί του ΣΥΡΙΖΑ επιθυμούσαν πραγματικά να ακολουθήσουν την επιθυμία του λαού, θα είχαν μαλακώσει τη στάση τους και δεν θα υπήρχε ανάγκη για διαρροές: η δημοσιοποίηση μίας μόνο στήλης με αριθμούς που θα είχε την υποστήριξη και των δύο πλευρών, θα αρκούσε.

Οι πιστωτές έχουν κάνει σημαντικές παραχωρήσεις. Τώρα αποδέχονται πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 1% του ΑΕΠ για φέτος και 2% για το 2016, από αυτό της τάξης του 3% και του 4,5% αντίστοιχα που περιλαμβάνεται στο τρέχον πρόγραμμα. Οι άλλες τους προτάσεις είναι και αυτές ταπεινές: 3 δισ. ευρώ έξτρα περικοπές για φέτος και μικρές περικοπές στη συνταξιοδοτική δαπάνη.

Χτες, η εφημερίδα Financial Times δημοσίευσε ανοιχτή επιστολή που υπέγραφαν σημαντικοί οικονομολόγοι – συμπεριλαμβανομένου του νομπελίστα Joseph Stiglitz και του “rock star” Thomas Piketty – η οποία καλούσε τους πιστωτές να δείξουν “οικονομική λογική και ανθρωπιά”. Η επιστολή θα μπορούσε να είχε γραφτεί από τον Τσίπρα: χρησιμοποιεί τη λέξη “λιτότητα” σαν να πρόκειται για βρισιά. Βέβαια, τώρα οι πιστωτές δεν ζητούν περαιτέρω λιτότητα, αλλά μία ένδειξη υπευθυνότητας και μία ειλικρινή προσπάθεια ενίσχυσης των εσόδων – κάτι που δεν θα έπρεπε να ενοχλεί το ΣΥΡΙΖΑ. Στις διαπραγματεύσεις η ελληνική πλευρά επιθυμούσε πρωτογενές πλεόνασμα 0,6%, αύξηση των εσόδων κατά 1,9 δισ. ευρώ και όχι μείωση των συντάξεων.

Η διαφορά μεταξύ των δύο προτάσεων δεν είναι τόσο σημαντική ώστε να δικαιολογεί τέτοιες διαφωνίες και δεν απαιτεί δημοψήφισμα ή εκλογές, άσχετα από το τι πιστεύουν οι φανατικοί εντός του ΣΥΡΙΖΑ.

Η Ελλάδα σέρνει τα πόδια της. Επίσης καθυστερεί την αποπληρωμή δόσης προς το ΔΝΤ ύψους 300 εκατ. ευρώ. Η εν λόγω καθυστέρηση έχει ερμηνευτεί ως σημάδι της έντονης πίεσης που ασκείται στο ΣΥΡΙΖΑ από ορισμένα σκληροπυρηνικά μέλη του κοινοβουλίου (στο οποίο ο Τσίπρας θα απευθυνθεί σήμερα). Παρόλα αυτά οι Έλληνες ψήφισαν το κόμμα τον Ιανουάριο και συνεπώς οι εσωκομματικές του διεργασίες δεν έχουν τόση σημασία. Εάν αποτύχει να παρουσιάσει αποτελέσματα, οι ψηφοφόροι θα το κρίνουν συλλογικά υπεύθυνο.

Σύμφωνα με την έρευνα της Alco, η στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ κυμαίνεται στο 31,3%, χαμηλότερα από το 36,3% που απέσπασε το κόμμα στις εκλογές του Ιανουαρίου. Σε περίπτωση πρόωρων εκλογών, σύμφωνα με τις μετρήσεις, η κυβερνητική πλειοψηφία θα χάσει την δεδηλωμένη. Οι αντίπαλοί της δεν τα πάνε καλύτερα: η Νέα Δημοκρατία στις μετρήσεις βρίσκεται στο 20,4% από το 27,8% που πήρε στις εκλογές. Εάν η χώρα οδηγηθεί στις κάλπες χωρίς συμφωνία με τους δανειστές – κάτι που έχει 40% πιθανότητες σύμφωνα με τους αναλυτές της Royal Bank of Scotland – πιθανότατα θα οδηγηθεί σε ένα κοινοβουλίου που δεν θα μπορεί να συμφωνήσει σε τίποτα. Αυτό δεν το θέλουν οι Έλληνες. Η έρευνα της Alco δείχνει πως το 74% του πληθυσμού επιθυμεί την παραμονή της χώρας στο ευρώ, κάτι που δεν είναι εφικτό χώρις συμφωνία.

Η επίτευξη συμβιβασμού πέφτει στις πλάτες του ΣΥΡΙΖΑ. Καμία πλευρά δεν θα είναι 100% ικανοποιημένη με το αποτέλεσμα, αλλά έτσι είναι η δημοκρατία.