Holger Schmiending, Berenberg Bank: Oι δύσκολες επιλογές του Αλέξη Τσίπρα

του Ανδρέα Πετρουλάκη - Καθημερινή

Έχοντας απορρίψει τις προτάσεις των διεθνών δανειστών ως «παράδοξες» και «μη ρεαλιστικές» στην ομιλία του στο κοινοβούλιο ο Ελληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, πιθανώς θα έχει συναντήσεις με την Αγκελα Μέρκελ και τον Φρανσουά Ολάντ αύριο Τετάρτη στις Βρυξέλλες στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής Ε.Ε./Νοτίου Αμερικής. 

Οι συνομιλίες μεταξύ Ελλάδας και δανειστών επαναλήφθησαν χθες, αλλά τα περιθώρια χειρισμών είναι περιορισμένα. Το ΔΝΤ και σε μικρότερο βαθμό η ΕΚΤ φαίνεται να τάσσονται εναντίον κάθε άλλης υποχώρησης προς την Ελλάδα, ενώ η συμπεριφορά του Έλληνα πρωθυπουργού έχει ενοχλήσει ακόμα και τους καλύτερους φίλους του στην Ευρώπη, όπως τον πρόεδρο της Κομισιόν, Ζαν -Κλοντ Γιουνκέρ, και τον πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτζ. Ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι δήλωσε στη Σύνοδο των «Επτά» ότι δεν πρόκειται οι Ιταλοί να βοηθήσουν να χρηματοδοτηθεί το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα, που είναι πιο γενναιόδωρο από το δικό τους.

Ενα μείζον ακανθώδες ζήτημα αφορά το μέγεθος των περικοπών στις συντάξεις, οι οποίες απαιτούνται, ώστε να καταστεί βιώσιμο το όλο σύστημα. Αναμένουμε οι δανειστές να προσφέρουν το ελευθέρας στην Ελλάδας ως προς το ποιους συγκεκριμένα θα αφορούν οι περικοπές, χωρίς να μειωθεί σημαντικά, όμως, το συνολικό μέγεθος της απαιτούμενης προσαρμογής. Μετά κάποιες δυσκολίες και αγκομαχώντας, ο κ. Τσίπρας θα πρέπει είτε να δεχθεί τη συμφωνία με ελάχιστες τροποποιήσεις είτε να διακινδυνεύσει την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ.

Ποιες είναι, λοιπόν, οι εσωτερικές πολιτικές επιλογές της Ελλάδας;

1) Ο Αλέξης Τσίπρας να τιθασεύσει τη ριζοσπαστική πτέρυγα του κόμματός του: Συνάπτει συμφωνία με δανειστές, «πουλάει» ορισμένες αλλαγές της τελευταίας στιγμής, τις οποίες έκανε για να σώσει τα προσχήματα, ως προσωπική του νίκη. Την καταθέτει στη Βουλή, χωρίς να έχει μεγάλες απώλειες στο κόμμα του. Αυτό θα είναι το καλύτερο γι’ αυτόν, αλλά η αριστερή πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει δείξει την τάση να τον ακολουθήσει στην πορεία προς τον ορθό λόγο.

2) Νέος συνασπισμός: Αν και χάνει την αριστερή πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ και ενδεχομένως τον κυβερνητικό του εταίρο, ο κ. Τσίπρας συνάπτει συμφωνία και την προωθεί στη Βουλή με τη βοήθεια φιλοευρωπαϊκών κομμάτων. Ισως μετά από αυτό να ηγηθεί άτυπου συνασπισμού με τα εν λόγω κόμματα.

3) Εκλογές τώρα: Νέες εκλογές τώρα δεν θα έχουν πολύ νόημα, εφόσον οι ψηφοφόροι δεν γνωρίζουν τη στάση του ΣΥΡΙΖΑ στη συνέχεια. Ο κ. Τσίπρας θα ζητήσει να έχει την εντολή να δεχθεί ή να απορρίψει τη συμφωνία, δηλαδή να παραμείνει ή να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη; ΄Η απλώς οι εκλογές θα χρησιμοποιηθούν για να ενισχύσουν τη διαπραγματευτική του θέση στην Ευρώπη; Πέραν τούτων, νέες εκλογές θα βοηθούσαν πιθανώς τον κ. Τσίπρα να ενισχύσει τον έλεγχο επί του ΣΥΡΙΖΑ στον βαθμό, που μπορεί να επηρεάσει την επιλογή υποψηφίων.

4) Δημοψήφισμα: Το δημοψήφισμα ίσως αποβεί ένας κομψός τρόπος να υπερσκελιστεί η εσωκομματική αντίσταση προς μία συμφωνία με τους δανειστές, εφόσον οι Ελληνες συνολικά φαίνονται πολύ πιο πρόθυμοι από τον ΣΥΡΙΖΑ να αποδεχθούν τους όρους νέων δανείων. Για να έχει νόημα, όμως, το δημοψήφισμα θα πρέπει πρώτα να συναφθεί διεξοδική συμφωνία, και

5) Η επιλογή της Βενεζουέλας: Ο κ. Τσίπρας μπορεί να αρνηθεί τη σύναψη συμφωνίας, την οποία μπορούν να αποδεχθούν οι δανειστές, θέτοντας την Ελλάδα στην οδό της χρεοκοπίας αμέσως μετά την έξοδό της από την Ευρωζώνη. Χωρίς περιορισμούς από εξωτερικούς εποπτικούς μηχανισμούς, ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορεί πλέον να εφαρμόσει πλήρως τις πολιτικές του προτάσεις, μετατρέποντας σταδιακά την Ελλάδα σε παράδεισο των λαϊκιστών όπως η Βενεζουέλα, αλλά χωρίς πετρέλαιο. Οποια επιλογή κι αν κάνει ο Αλέξης Τσίπρας, θα αντιμετωπίσει προβλήματα.

*Aνώτατος οικονομολόγος της Berenberg Bank