Ο Olivier Blanchard, ο νηφάλιος επικεφαλής οικονομολόγος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, αναφέρει ότι μια συμφωνία μπορεί ακόμα να επιτευχθεί. Αλλά πολλοί αρχίζουν να λαχταρούν το κόψιμο του γόρδιου δεσμού. Όποιο και αν ήταν το παιχνίδι που νόμιζαν ότι έπαιζαν οι Έλληνες, η κυβέρνηση τους μπορεί τώρα απλά να προσδοκά ένα τέλος στην ταπείνωση. Παρομοίως, όποιο παιχνίδι και αν νόμιζε ότι έπαιζε το Eurogroup, μπορεί τώρα απλά να θέλει να βάλει τέλος στην ταλαιπωρία. Αν είναι έτσι, η χρεοκοπία της Ελλάδας, η έξοδος από το ευρώ και η υποτίμηση μπορεί να είναι σχετικά κοντά.
Η ευφορία θα συνεχιζόταν ; Φοβάμαι πως όχι. Η υπόθεση που κάνουν κάποιοι στην ευρωζώνη δεν είναι μόνο ότι η περίπτωση της Ελλάδας είναι ξεχωριστή, αλλά και ότι η καταστροφή που αξίζουν αυτοί οι αμαρτωλοί θα βελτίωνε την συμπεριφορά των υπολοίπων. Αλλά η νομισματική ένωση δεν θα ήταν πλέον αμετάκλητη. Νέες κρίσεις θα συμβούν. Και όταν γίνει αυτό η εμπιστοσύνη στην Ένωση θα είναι μικρότερη, μετά την Ελληνική έξοδο. Το πρόγραμμα των Απευθείας Νομισματικών Συναλλαγών (Outright Monetary Transaction), που ανακοίνωσε το 2012 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, μπορεί να χρειαστεί να εφαρμοστεί, για να ηρεμήσει τα τεντωμένα νεύρα. Αλλά θα μπορούσε να αποτύχει. Οι αυτοεκπληρούμενες εικασίες θα ενδέχεται να υποχρεώσουν τις χώρες της Ένωσης σε ακόμα περισσότερα διαζύγια.
Καμία πλευρά δεν πρέπει να υποτιμήσει τους κινδύνους. Είναι επίσης σημαντικό να αποφευχθεί η περιφρόνηση που εμφανίζεται συχνά όταν τα νεύρα είναι τεντωμένα από τις αποτυχημένες διαπραγματεύσεις.
H ανευθυνότητα μπορεί να είναι οδυνηρό λάθος, αλλά οι Έλληνες το αντιμετώπισαν με οδυνηρό τρόπο. Όπως επισημαίνει ο Ιρλανδός οικονομολόγος Karl Whelan σε μια δριμεία κριτική στον κ. Giavazzi, η ελληνική οικονομία έχει υποφέρει μια τρομακτική κατάρρευση. Το ΑΕΠ έχει υποχωρήσει κατά 27%, ενώ οι πραγματικές δαπάνες στην οικονομία μειώθηκαν κατά ένα τρίτο.
Το κυκλικά προσαρμοσμένο δημοσιονομικό ισοζύγιο βελτιώθηκε κατά 20% του ΑΕΠ από το 2009 ως το 2014 και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών βελτιώθηκε κατά 16% του ΑΕΠ από το 2008 ως το 2014. Η ανεργία έφτασε το 28% το 2013, ενώ η απασχόληση στο δημόσιο έπεσε κατά 30% ανάμεσα στο 2009 και το 2014. Μια τόσο βάρβαρη προσαρμογή θα οδηγούσε σε ανατροπές στο πολιτικό σκηνικό σε οποιαδήποτε χώρα (βλέπε διαγράμματα).
Οι Ευρωπαίοι είναι τώρα αντιμέτωποι με τον ΣΥΡΙΖΑ εξαιτίας αυτής της καταστροφής. Αλλά είναι επίσης αντιμέτωποι με τον ΣΥΡΙΖΑ επειδή αρνήθηκαν να διαγράψουν περισσότερο χρέος το 2010. Αυτό ήταν τεράστιο λάθος, που έγινε ακόμα μεγαλύτερο από την κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας που ακολούθησε. Το μεγαλύτερο μέρος των δανείων του επίσημου τομέα δεν δόθηκαν μόνο προς όφελος της Ελλάδας αλλά και προς όφελος των ανεύθυνων ιδιωτών πιστωτών της.
Οι πιστωτές, επίσης, έχουν καθήκον να το φροντίσουν και αυτό . Αν είναι απρόσεκτοι, κινδυνεύουν με μεγάλες απώλειες. Εάν οι κυβερνήσεις θέλουν να τους σώσουν, θα πρέπει να πουν στους δικούς τους φορολογούμενους να πληρώσουν.
Η Ελλάδα έχει ήδη κάνει σημαντικές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένων και των προσαρμογών στις συντάξεις και στο επιχειρηματικό περιβάλλον. Η οπισθοχώρηση στις μεταρρυθμίσεις αυτές θα ήταν τεράστιο λάθος, όπως υποστηρίζουν το Eurogroup και το ΔΝΤ.
Δεδομένων όλων αυτών, είναι τραγικό ότι μπορεί να έλθει η κατάρρευση τώρα, μετά από τόσες επίπονες προσπάθειες που έχουν γίνει. Δεν είναι αργά να επιτευχθεί μια συμφωνία που θα έχει σαν στόχο να προωθήσει μεταρρυθμίσεις, θα περιορίζει στο ελάχιστο την επιπλέον λιτότητα και θα κάνει το χρέος διαχειρίσιμο.Αυτό μακροπρόθεσμα θα ήταν προς συμφέρον και των δύο πλευρών. Οι παράμετροι μιας τέτοιας συμφωνίας είναι ξεκάθαρες: ένα μικρό πρωτογενές πλεόνασμα βραχυπρόθεσμα, μια απόφαση από την ευρωζώνη να αποπληρώσει το ΔΝΤ και την ΕΚΤ, σε συνδυασμό με μια μακροπρόθεσμη ελάφρυνση χρέους και μια ισχυρή δέσμευση για τολμηρές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις από την ελληνική κυβέρνηση.
Είτε αρέσει είτε όχι (όπως είναι αυτονόητο, δεν αρέσει) η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι ένας κεντρικός παίκτης. Θα πρέπει να αποφασίσει πότε δεν θα μπορεί να δέχεται τα ελληνικά κρατικά ομόλογα ως collateral για την χορήγηση έκτακτης ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες.. Εάν η Ελλάδα δεν μπορεί να καταλήξει σε συμφωνία σχετικά με την απελευθέρωση των κεφαλαίων, η ΕΚΤ φαίνεται πιθανό να αποκόψει τις τράπεζες από την παροχή ρευστότητας. Αυτό θα προκαλέσει στη συνέχεια ελέγχους στις αναλήψεις. Αυτό μπορεί να συνοδεύεται από ένα σχέδιο για την κυκλοφορία αποδεικτικών κατάθεσης ή εν τέλει την εισαγωγή - με τον βρώμικο τρόπο - ενός νέου νομίσματος.
Αυτή τη στιγμή, όμως, ο στόχος πρέπει να είναι να πέσουν οι τόνοι και να εξασφαλιστεί μια συμφωνία. Ωστόσο, με τη σημερινή διάθεση του θυμού και των αλληλοκατηγοριών και εδώ που έφτασαν τα πράγματα αυτό φαίνεται όλο και πιο απίθανπ. Αυτό δεν θα είναι το τέλος της ιστορίας, όμως. Οι Ευρωπαίοι θα είναι σε θέση να περπατήσει μακριά. Αν η Ελλάδα παραμένει εντός του ευρώ ή φύλλα, πολλά θα προκύψουν οι ίδιες προκλήσεις. Οι Ευρωπαίοι δεν θα μπορούν να αποχωρήσουν. Είτε η Ελλάδα μείνει μέσα στο ευρώ είτε φύγει, θα ανακύψουν οι ίδιες προκλήσεις. Οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να αποδεχτούν ότι δεν θα πάρουν πίσω μεγάλο μέρος των χρημάτων τους, ενώ θα πρέπει να βοηθήσουν να αποφευχθεί μια ελληνική κατάρρευση.
Μπορεί να είναι μια ανακούφιση το διαζύγιο από ένα δύσκολο εταίρο. Αλλά ο εταίρος θα συνεχίσει να ζει, ακόμα και μετά το τέλος αυτού του νομισματικού γάμου. Η Ελλάδα θα έχει πάντα μια στρατηγικής σημασίας γεωγραφική θέση και θα είναι εντός της Ε.Ε. Ούτε η Ελλάδα ούτε οι εταίροι της πρέπει να φαντάζονται έναν εύκολο αποχωρισμό. Η σχέση θα συνεχιστεί. Απλά θα είναι δηλητηριώδης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου