Η προφανής λύση δοκιμάστηκε και απέτυχε. Οι δραστικές δομικές μεταρρυθμίσεις με την «ιδιοκτησία» των Ελλήνων και της κυβέρνησης σε αντάλλαγμα για ένα μείγμα ελάφρυνσης χρέους και νέας χρηματοδότησης αποδείχθηκε ανέφικτη.
Οι δυο πλευρές χρειάζονται μια διαφορετική διέξοδο, που δίνει στους Ελληνες την επιθυμία τους να ορίζουν (ή να φαίνεται ότι ορίζουν) τη μοίρα τους ενώ περιορίζει την έκθεση των δανειστών στη χώρα. Μια τέτοια λύση έχει πέντε βήματα.
Πρώτον, αναφορικά με τη δημοσιονομική λιτότητα και τις δομικές μεταρρυθμίσεις, θα πρέπει να δώσουν στην ελληνική κυβέρνηση να κάνει ότι θέλει. Η παράξενη τελετή της επίβλεψης από διεθνείς θεσμούς (την πρώην τρόικα) θα πρέπει να τελειώσει.
Δεύτερον, το χρέος του ελληνικού δημοσίου προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα πρέπει να αντιμετωπιστεί. Η Ευρωπαϊκή Κεντρικη Τράπεζα θεωρεί πως δεν μπορεί να παρατείνει τη διάρκεια αποπληρωμής, με το επιχείρημα ότι αν το κάνει, θα σημαίνει χρηματοδότηση χώρας της ευρωζώνης, που απαγορεύεται από το καταστατικό της.
Αντ αυτού, θα πρέπει να αγοραστεί από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM). Αυτό μπορεί να γίνει μέσω ενός δανείου προς την Αθήνα με ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής για τα επόμενα χρόνια. Από τη στιγμή που υπόλοιπες υποχρεώσεις της Ελλάδας ωριμάζουν μετά από δεκαετίες και οι πληρωμές τόκων είναι διεσπαρμένες, δεν θα υπάρχουν μεγάλες ανάγκες πληρωμών.
Τρίτον, οι διεθνείς θεσμοί δεν θα δανείσουν περισσότερα κεφάλαια στο ελληνικό δημόσιο. Τα εναπομείναντα 7,2 δισ. που συνδέονται με το τρέχον πρόγραμμα δεν θα δοθούν. Η Ελληνική κυβέρνηση θα είναι μόνη της.
Τέταρτον, για να αποτραπεί η είσοδος κεφαλαίων από διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στα ταμεία της ελληνικής κυβέρνησης, η ΕΚΤ θα επιβάλλει αυστηρά το πλαίσιο διαχείρισης ρίσκου που διαθέτει, μη αποδεχόμενη έκθεση στο χρέος της χώρας.
Αυτό το χρέος θα εξαιρεθεί από το πρόγραμμα αγορών ομολόγων που έχει εξαγγείλει η κεντρική τράπεζα. Δεν θα γίνεται αποδεκτό ως εχέγγυο για παροχή ρευστότητας στις τράπεζες της ευρωζώνης είτε στο πλαίσιο παραδοσιακών δραστηριοτήτων χρηματοδότησης είτε ως έκτακτη βοήθεια σε τράπεζες με προβλήματα ρευστότητας.
Αυτές οι ενέργειες της ΕΚΤ θα οδηγήσουν πολλές ελληνικές τράπεζες σε αδυναμία χρηματοδότησης.Οπότε το πέμπτο στοιχείο του σχεδίου θα περιλαμβάνει ανακεφαλαιοποίηση και αναδιάρθρωση αυτών των τραπεζών για να μπορέσουν να λειτουργήσουν χωρίς να βασίζονται στα κρατικά εχέγγυα. Αυτό θα πρέπει να ολοκληρωθεί από τις ευρωπαϊκές αρχές. Οι ελληνικές τράπεζες θα συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση στην παραδοσιακή χρηματοδότηση από την ΕΚΤ, αλλά και στο Μηχανισμό Εκτακτης Ρευστότητας αν χρειαστεί, υπό την προϋπόθεση ότι θα θεωρούνται φερέγγυες και ότι θα μπορούν να παρέχουν επαρκή εχέγγυα, ανεξάρτητα από ελληνικούς κρατικούς τίτλους.
Η ΕΚΤ θα απαγορεύσει τυχόν νέα δάνεια στο κράτος από τις ελληνικές τράπεζες. Η τρέχουσα έκθεση μέσω των εντόκων γραμματίων θα περιοριστεί καθώς θα λήγουν και δεν θα ανανεώνονται. Η όποια προσπάθεια της κυβέρνησης να αποσπάσει κεφάλαια από τις τράπεζες μέσω μιας κεφαλαιακής επιβάρυνσης θα αντιμετωπίζεται ως εχθρική ενέργεια.
Η πρόταση αυτή θα οδηγήσει σε επιστροφή της ιδιοκτησίας των πολιτικών που εφαρμόζονται στη χώρα, πίσω στους Ελληνες. Καθιερώνει μια δραστική μορφή τραπεζικής ένωσης στην Ελλάδα, καθιστώντας πιθανή τη διάσωση των τραπεζών χωρίς ταυτόχρονη διάσωση της κυβέρνησης. Επίσης, επαναφέρει την αρχή ότι η νομισματική ένωση δεν αποτελεί εμπόδιο σε μια τακτική αναδιάρθρωση του χρέους μιας από τις χώρες μέλη της.
Βάζει τέλος στις ήπιες διασώσεις των ελληνικών τραπεζών και της κυβέρνησης που έχουν πραγματοποιηθεί μέσω παροχής ρευστότητας, περιορίζοντας τη ζημιά που έχει γίνει στην αξιοπιστία της ΕΚΤ. Ακόμη, γλυτώνει το ΔΝΤ από την εγκατάλειψη των αρχών του, συμφωνώντας στη συνέχεια της χρηματοδότησης μιας προφανώς αφερέγγυας (insolvent) χώρας. Η λυπηρή κατάσταση στην οποία χώρες που είναι πολύ φτωχότερες από όλες τις χώρες της ευρωζώνης αναλαμβάνουν οικονομικό ρίσκο για να γλυτώσουν την Ελλάδα θα λάβει τέλος.
Οι ευρωπαίοι φορολογούμενοι θα καταλήξουν να έχουν στα χέρια τους, μέσω του ESM, ένα μεγάλο ποσόν ομολόγων που ενδέχεται να μην πληρωθούν ποτέ. Ομως τα ομόλογα αυτά έχουν καταλήξει στα χέρια τους ούτως ή άλλως μέσω των νομισματικών αρχών της ευρωζώνης.
Το μόνο αξιοσημείωτο πρόσθετο βάρος είναι ότι το σχέδιο απαιτεί ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Αυτό δείχνει να είναι ένα μικρό τίμημα για το οριστικό τέλος σε πολλά προβληματικά στοιχεία της ελληνικής διάσωσης. Επίσης, μέρος αυτών των κεφαλαίων θα έλθει από το ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, όπου τα χρήματα έχουν τοποθετηθεί με αυτό το σκοπό.
Εάν δουλέψει, οι μεταρρυθμίσεις θα υλοποιηθούν στην Ελλάδα, θα αποκατασταθεί η ανάπτυξη και η κυβέρνηση θα ανακτήσει την πρόσβαση στις αγορές – κάτι καλό για τους θεσμούς και για την Ελλάδα.
Εάν δεν δουλέψει το σχέδιο, οι Ελληνες θα συνεχίσουν να υποφέρουν, θα επιβληθούν κεφαλαιακοί περιορισμοί και θα εκδοθεί νόμισμα από την κυβέρνηση για να πληρώσει τις εγχώριες υποχρεώσεις της. Η Ελληνική κυβέρνηση υπό πίεση ενδέχεται τελικά να οδηγηθεί στην έξοδο από την ευρωζώνη. Αλλά δεν υπάρχει αυτόματη σύνδεση. Η κρατική χρεοκοπία δεν πυροδοτεί bank run και ξαφνική έξοδο από την ευρωζώνη.
Λένε ότι τρέλα είναι να κάνεις τα ίδια πράγματα και να περιμένεις διαφορετικά αποτελέσματα. Εχει έλθει η ώρα να σταματήσει η τρέλα στην ευρωζώνη και την Ελλάδα.
*Ο συγγραφέας είναι βασικός οικονομολόγος της Citi. Στο άρθρο συνέβαλε ο Ebrahim Rahbari, διευθυντικό στέλεχος της τράπεζας.
Οι δυο πλευρές χρειάζονται μια διαφορετική διέξοδο, που δίνει στους Ελληνες την επιθυμία τους να ορίζουν (ή να φαίνεται ότι ορίζουν) τη μοίρα τους ενώ περιορίζει την έκθεση των δανειστών στη χώρα. Μια τέτοια λύση έχει πέντε βήματα.
Πρώτον, αναφορικά με τη δημοσιονομική λιτότητα και τις δομικές μεταρρυθμίσεις, θα πρέπει να δώσουν στην ελληνική κυβέρνηση να κάνει ότι θέλει. Η παράξενη τελετή της επίβλεψης από διεθνείς θεσμούς (την πρώην τρόικα) θα πρέπει να τελειώσει.
Δεύτερον, το χρέος του ελληνικού δημοσίου προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα πρέπει να αντιμετωπιστεί. Η Ευρωπαϊκή Κεντρικη Τράπεζα θεωρεί πως δεν μπορεί να παρατείνει τη διάρκεια αποπληρωμής, με το επιχείρημα ότι αν το κάνει, θα σημαίνει χρηματοδότηση χώρας της ευρωζώνης, που απαγορεύεται από το καταστατικό της.
Αντ αυτού, θα πρέπει να αγοραστεί από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM). Αυτό μπορεί να γίνει μέσω ενός δανείου προς την Αθήνα με ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής για τα επόμενα χρόνια. Από τη στιγμή που υπόλοιπες υποχρεώσεις της Ελλάδας ωριμάζουν μετά από δεκαετίες και οι πληρωμές τόκων είναι διεσπαρμένες, δεν θα υπάρχουν μεγάλες ανάγκες πληρωμών.
Τρίτον, οι διεθνείς θεσμοί δεν θα δανείσουν περισσότερα κεφάλαια στο ελληνικό δημόσιο. Τα εναπομείναντα 7,2 δισ. που συνδέονται με το τρέχον πρόγραμμα δεν θα δοθούν. Η Ελληνική κυβέρνηση θα είναι μόνη της.
Τέταρτον, για να αποτραπεί η είσοδος κεφαλαίων από διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στα ταμεία της ελληνικής κυβέρνησης, η ΕΚΤ θα επιβάλλει αυστηρά το πλαίσιο διαχείρισης ρίσκου που διαθέτει, μη αποδεχόμενη έκθεση στο χρέος της χώρας.
Αυτό το χρέος θα εξαιρεθεί από το πρόγραμμα αγορών ομολόγων που έχει εξαγγείλει η κεντρική τράπεζα. Δεν θα γίνεται αποδεκτό ως εχέγγυο για παροχή ρευστότητας στις τράπεζες της ευρωζώνης είτε στο πλαίσιο παραδοσιακών δραστηριοτήτων χρηματοδότησης είτε ως έκτακτη βοήθεια σε τράπεζες με προβλήματα ρευστότητας.
Αυτές οι ενέργειες της ΕΚΤ θα οδηγήσουν πολλές ελληνικές τράπεζες σε αδυναμία χρηματοδότησης.Οπότε το πέμπτο στοιχείο του σχεδίου θα περιλαμβάνει ανακεφαλαιοποίηση και αναδιάρθρωση αυτών των τραπεζών για να μπορέσουν να λειτουργήσουν χωρίς να βασίζονται στα κρατικά εχέγγυα. Αυτό θα πρέπει να ολοκληρωθεί από τις ευρωπαϊκές αρχές. Οι ελληνικές τράπεζες θα συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση στην παραδοσιακή χρηματοδότηση από την ΕΚΤ, αλλά και στο Μηχανισμό Εκτακτης Ρευστότητας αν χρειαστεί, υπό την προϋπόθεση ότι θα θεωρούνται φερέγγυες και ότι θα μπορούν να παρέχουν επαρκή εχέγγυα, ανεξάρτητα από ελληνικούς κρατικούς τίτλους.
Η ΕΚΤ θα απαγορεύσει τυχόν νέα δάνεια στο κράτος από τις ελληνικές τράπεζες. Η τρέχουσα έκθεση μέσω των εντόκων γραμματίων θα περιοριστεί καθώς θα λήγουν και δεν θα ανανεώνονται. Η όποια προσπάθεια της κυβέρνησης να αποσπάσει κεφάλαια από τις τράπεζες μέσω μιας κεφαλαιακής επιβάρυνσης θα αντιμετωπίζεται ως εχθρική ενέργεια.
Η πρόταση αυτή θα οδηγήσει σε επιστροφή της ιδιοκτησίας των πολιτικών που εφαρμόζονται στη χώρα, πίσω στους Ελληνες. Καθιερώνει μια δραστική μορφή τραπεζικής ένωσης στην Ελλάδα, καθιστώντας πιθανή τη διάσωση των τραπεζών χωρίς ταυτόχρονη διάσωση της κυβέρνησης. Επίσης, επαναφέρει την αρχή ότι η νομισματική ένωση δεν αποτελεί εμπόδιο σε μια τακτική αναδιάρθρωση του χρέους μιας από τις χώρες μέλη της.
Βάζει τέλος στις ήπιες διασώσεις των ελληνικών τραπεζών και της κυβέρνησης που έχουν πραγματοποιηθεί μέσω παροχής ρευστότητας, περιορίζοντας τη ζημιά που έχει γίνει στην αξιοπιστία της ΕΚΤ. Ακόμη, γλυτώνει το ΔΝΤ από την εγκατάλειψη των αρχών του, συμφωνώντας στη συνέχεια της χρηματοδότησης μιας προφανώς αφερέγγυας (insolvent) χώρας. Η λυπηρή κατάσταση στην οποία χώρες που είναι πολύ φτωχότερες από όλες τις χώρες της ευρωζώνης αναλαμβάνουν οικονομικό ρίσκο για να γλυτώσουν την Ελλάδα θα λάβει τέλος.
Οι ευρωπαίοι φορολογούμενοι θα καταλήξουν να έχουν στα χέρια τους, μέσω του ESM, ένα μεγάλο ποσόν ομολόγων που ενδέχεται να μην πληρωθούν ποτέ. Ομως τα ομόλογα αυτά έχουν καταλήξει στα χέρια τους ούτως ή άλλως μέσω των νομισματικών αρχών της ευρωζώνης.
Το μόνο αξιοσημείωτο πρόσθετο βάρος είναι ότι το σχέδιο απαιτεί ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Αυτό δείχνει να είναι ένα μικρό τίμημα για το οριστικό τέλος σε πολλά προβληματικά στοιχεία της ελληνικής διάσωσης. Επίσης, μέρος αυτών των κεφαλαίων θα έλθει από το ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, όπου τα χρήματα έχουν τοποθετηθεί με αυτό το σκοπό.
Εάν δουλέψει, οι μεταρρυθμίσεις θα υλοποιηθούν στην Ελλάδα, θα αποκατασταθεί η ανάπτυξη και η κυβέρνηση θα ανακτήσει την πρόσβαση στις αγορές – κάτι καλό για τους θεσμούς και για την Ελλάδα.
Εάν δεν δουλέψει το σχέδιο, οι Ελληνες θα συνεχίσουν να υποφέρουν, θα επιβληθούν κεφαλαιακοί περιορισμοί και θα εκδοθεί νόμισμα από την κυβέρνηση για να πληρώσει τις εγχώριες υποχρεώσεις της. Η Ελληνική κυβέρνηση υπό πίεση ενδέχεται τελικά να οδηγηθεί στην έξοδο από την ευρωζώνη. Αλλά δεν υπάρχει αυτόματη σύνδεση. Η κρατική χρεοκοπία δεν πυροδοτεί bank run και ξαφνική έξοδο από την ευρωζώνη.
Λένε ότι τρέλα είναι να κάνεις τα ίδια πράγματα και να περιμένεις διαφορετικά αποτελέσματα. Εχει έλθει η ώρα να σταματήσει η τρέλα στην ευρωζώνη και την Ελλάδα.
*Ο συγγραφέας είναι βασικός οικονομολόγος της Citi. Στο άρθρο συνέβαλε ο Ebrahim Rahbari, διευθυντικό στέλεχος της τράπεζας.
Μετάφραση: Euro2day
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου