Το think tank «Carnegie Europe», μέσω της επικεφαλής Judy Dempsey, έθεσε το πλέον ακανθώδες ερώτημα των ημερών: «Μήπως ήρθε η ώρα να φύγει η Ελλάδα από το ευρώ;».
Uri Dadush | Senior associate in Carnegie’s International Economics Program
Η Ελλάδα δεν πρέπει να εγκαταλείψει το ευρώ, διότι αν το έκανε, θα βρισκόταν αντιμέτωπη με μια καταστροφική κρίση. Ακόμη και αν, μετά από δύο ή τρία χρόνια καταστροφής, η χώρα θα ήταν σε θέση να ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της και να αυξάνει και πάλι η οικονομία της, το οποίο είναι πιθανό, θα θα τα κατάφερνε εάν δεν είχε επιλύσει τις βασικές διαρθρωτικές αδυναμίες και τα προβλήματα διακυβέρνησης.
Αντ 'αυτού, η Ελλάδα θα πρέπει να επιμείνει σε μια συμφωνία η οποία θα αναδιαρθρώνει σταδιακά το χρέος της για να λάβει τη μορφή των perpetual bonds που ua φέρουν ένα χαμηλό επιτόκιο, ας πούμε 2 τοις εκατό. Αυτό θα σήμαινε ότι το κόστος εξυπηρέτησης των τόκων στην Ελλάδα, που εκφράζεται ως ποσοστό του ΑΕΠ, θα είναι κοντά σε αυτό των περισσότερων από τους εταίρους της στην ευρωζώνη. Η Ελλάδα θα πρέπει επίσης να απαιτήσει μεγαλύτερα δημοσιονομικά περιθώρια για την άμβλυνση των επιπτώσεων της κρίσης στις πλέον ευπαθείς ομάδες. Σε αντάλλαγμα, η Αθήνα θα πρέπει να δεσμευθεί ώστε να επιταχύνει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και να εντείνει τις προσπάθειές της για να φέρει τους εύπορους Έλληνες στο φορολογικό δίχτυ.
Όσο για την τρόικα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που διαχειρίζεται το πρόγραμμα διάσωσης στην της Ελλάδας, οι διαπραγματευτές θα πρέπει να αναγνωρίσουν ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να ξεφύγει από την παγίδα του χρέους της χωρίς μια τέτοια κάλυψη. Εφόσον η Ελλάδα αναγκαστεί τελικά να βγει εκτός του ενιαίου νομίσματος, οι μεταδοτικές επιδράσεις-πολιτικές και οικονομικές- στην υπόλοιπη ευρωζώνη θα είναι σοβαρές.
Δεδομένου ότι οι πολιτικές συνομιλίες γίνονται για το θεαθήναι ενώ αφορούν τα χρήματα ούτως ή άλλως, η Γερμανία και οι άλλοι εταίροι της ευρωζώνης θα πρέπει να είναι ευχαριστημένοι διότι, δεδομένου του ελάχιστου κόστους δανεισμού τους στις διεθνείς αγορές σήμερα, θα έχουν και ένα καθαρό κέρδος από την πίστωση που παρέχουν στην Ελλάδα, στο άμεσο στο μέλλον. Θα πρέπει επίσης να αποφύγουν οριστικές διευθετήσεις του χρέους και η σταδιακή αναδιάρθρωση του χρέους θα εξαρτάται από την Ελλάδα και από την εκπλήρωση των στόχων στις μεταρρύθμισης, έτσι θα αυξηθούν οι πιθανότητες η Ελλάδα να βγει μία ημέρα, από τη φοβερή κρίση.
Andrew Duff | Former member of the European Parliament
Μια ελληνική έξοδος από την ευρωζώνη, ή Grexit, είναι παράλογη και απίθανη αλλά όχι αδύνατη. Τόσο οι Έλληνες και οι Γερμανοί είναι γνωστοί για την αγάπη τους στη λογική: θα ήταν κρίμα να διέψευδαν τους θαυμαστές τους. Όμως, τα ατυχήματα μπορούν να συμβούν..
H παρούσα συνομοσπονδιακή ρύθμιση της Ε.Ε. δεν λειτουργεί: υπάρχει υπερσυγκεντωτισμός στο συντονισμό των εθνικών πολιτικών γύρω από μία άκαμπτη δημοσιονομική ορθοδοξία, που αξιολογείται από πολλούς αλλά ομότιμους
Οι Ευρωπαίοι πρέπει να μάθουν να βλέπουν την Ευρωζώνη ως μία οικονομική πολιτεία, έστω και με σοβαρά αλλά όχι δυσεπίλυτα προβλήματα αυτά των περιφερειακών ανισοτήτων και της μακροοικονομικής ανισορροπίας. Μια ενωμένη οικονομία πρέπει να διέπεται υπεύθυνα από ένα πνεύμα αλληλεγγύης και από μια ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Ε.Ε. ικανή να συνδυάζει δημοσιονομικά, νομισματικά, και οικονομικά μέτρα, και με ένα αξιοπρεπή δικό της προϋπολογισμό. Η κυβέρνηση αυτή, με βάση μια μεταρρυθμισμένη Ευρωπαϊκή Επιτροπή και μια σωστή διαχείριση των ταμειακών διαθεσίμων, πρέπει να είναι αρκετά ισχυρή για να διαχειριστεί τη σταδιακή και προοδευτική αμοιβαιοποίηση του δημόσιου χρέους, που θα υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ως δανειστής έσχατης ανάγκης.
Στη θεωρία δεν είναι τόσο δύσκολο. Το πρόβλημα είναι ότι η Ε.Ε. δεν έχει φεντεραλιστική πρόταση είτε από την Αθήνα είτε από το Βερολίνο. Το ρίσκο, λοιπόν, βρίσκεται στις Βρυξέλλες για να μην καταλήξει η Ευρώπη σαν την Αργεντινή.
Christian OdendahlChief economist at the Centre for European Reform
Μολονότι η συμμετοχή Ελλάδα στο ευρώ ήταν ένα λάθος, εκ των υστέρων, μια ελληνική έξοδος δεν αποτελεί επιλογή είτε για τη χώρα είτε για το ενιαίο νόμισμα. Η ευρωζώνη θα μπορούσε να είναι σε θέση να χωνέψει τις βραχυπρόθεσμες συνέπειες μιας εξόδου, αλλά θα δημιουργούσε ένα επικίνδυνο προηγούμενο.
Σε μια μελλοντική πολιτική κρίση σε άλλο κράτος μέλος, οι αγορές θα μπορούσαν να αρχίσουν να αμφισβητούν τη δέσμευση των χωρών του πυρήνα και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για τη διατήρηση της ακεραιότητας του ευρώ. Σε εκείνο το σημείο, η ευρωζώνη θα είχε γυρίσει πίσω σε μια κατάσταση αυτοεκπληρούμενης κρίσης την οποία αυτοί που σχεδιάζουν την πολιτική θέλουν να αφήσουν πίσω.
Μια προσεκτική πολιτικός, όπως η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, εν μέσω μιας κρίσης εξωτερικής πολιτικής στα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης, δεν θα διακινδύνευε ένα τέτοιο σενάριο, ούτε όμως και η Ε.Κ.Τ., η οποία (και έτσι πρέπει) είναι δομικά συντηρητική.
Η Ελλάδα θα μπορούσε να επωφεληθεί, μεσοπρόθεσμα, από την ανάκτηση της νομισματικής της αυτονομίας, έξω από το ευρώ, έτσι ώστε να αυξηθεί με ταχύτερους ρυθμούς από ό,τι θα ήταν σε διαφορετική περίπτωση. Ωστόσο, οι βραχυπρόθεσμες διαταραχές θα είναι σοβαρές η νέα ελληνική κεντρική τράπεζα θα ξεκινήσει με ελάχιστη αξιοπιστία και πολλά από τα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας θα παραμένουν άλυτα, περιορίζοντας τα πλεονεκτήματα ενός Grexit μακροπρόθεσμα. Υπάρχουν καλοί λόγοι για τους Έλληνες να θέλουν να παραμείνουν στο εντός του ευρώ.
Οι περισσότεροι αξιωματούχοι της ευρωζώνης με τους οποίους μιλάω, λένε ότι μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ δεν είναι σε καμία περίπτωση η προτιμώμενη επιλογή πολιτικής τους. Αλλά αυτό που είναι σαφές σε εμένα είναι ότι οι συμπεριφορές τους έχουν αλλάξει από τα μέσα του 2012, την τελευταία φορά που η ΕΕ αντιμετώπισε την πιθανότητα ενός Grexit.
Οι σχέσεις μεταξύ της Αθήνας και της υπόλοιπης ευρωζώνης είναι τώρα πολύ χειρότερες από ό,τι ήταν το 2012. Αν και πολλοί αξιωματούχοι της ΕΕ ήταν δύσπιστοι έναντι του τότε πρωθυπουργού Αν. Σαμαρά –και θεωρούσαν ότι πέρασε το μεγαλύτερο διάστημα των δύο προηγουμένων ετών σκοπίμως υπονομεύοντας τις προσπάθειές τους όταν ήταν ηγέτης της αντιπολίτευσης στο ελληνικό κοινοβούλιο- σύντομα αποφάσισαν ότι ήταν ο άνθρωπος με τον οποίο θα μπορούσαν να συνεργαστούν μετά από την εκλογή του. Τώρα, η δυσπιστία με τον διάδοχό του, Αλ. Τσίπρα, είναι ακόμη πιο βαθιά από ό,τι ήταν όταν εξελέγη τον Ιανουάριο του 2015.
Ακόμη πιο σημαντικό, πολλοί αξιωματούχοι της ευρωζώνης εκτιμούν πως μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ είναι διαχειρίσιμη. Στα μέσα του 2012 υπήρχε ένας γενικός φόβος για τη μετάδοση μετά από ένα Grexit, που θα μπορούσε να γονατίσει την Ιταλία, και η Ιταλία ήταν «πολύ μεγάλη για να διασωθεί». Τώρα, πολλοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι τα μέσα αντιμετώπισης κρίσεων που υπάρχουν –μαζί με το μαζικό πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ- θα προστατέψει την υπόλοιπη ευρωζώνη από τις αλυσιδωτές συνέπειες μιας ελληνικής εξόδου
Η κάπως καθησυχαστική εικόνα για ένα Grexit –που συνηθέστερα προβάλλεται στη Γερμανία, όπου κορυφώνεται η αγανάκτηση με τους Έλληνες- είναι ότι η ΕΕ θα μπορούσε εύκολα να ανταπεξέλθει με αυτή την πιθανότητα τώρα, ενώ δεν θα μπορούσε να το κάνει στην κορύφωση της κρίσης το 2011-2012. Τα τείχη προστασίας υπάρχουν, το πρόβλημα διάδοσης έχει περιοριστεί και η γερμανική δημοσιονομική αυστηρότητα έχει εμφυτευθεί στο DNA της ευρωζώνης. Η ΕΚΤ και ο πρόεδρός της Mario Draghi, έσωσαν την ημέρα. Οι κίνδυνοι έχουν περιοριστεί και ελαχιστοποιηθεί.
Ίσως, υπό μία αυστηρώς οικονομική και χρηματοπιστωτική έννοια- αν και κανείς δεν ξέρει στα αλήθεια. Αλλά υπάρχουν και άλλοι κίνδυνοι, αναμφισβήτητα μεγαλύτεροι. Η Ευρώπη σπανίως έχει φανεί ξανά τόσο εύθραυστη και ευάλωτη σε ό,τι αφορά την ασφάλεια, την εξωτερική πολιτική, την διπλωματία. Η ανησυχία είναι μεγάλη. Η αυτοπεποίθηση χαμηλή. Ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin είναι ο κύριος παράγοντας των ανησυχιών της Ευρώπης. Κανείς δεν θα είναι πιο ευτυχισμένος από το Κρεμλίνο αν δουν την Ελλάδα να φεύγει, και την ΕΕ να αποδυναμώνεται περαιτέρω.
Ο Putin έχει θέσει το απρόβλεπτο στο επίπεδο της κρατικής πολιτικής. Η καταστροφή διαφαίνεται στη Λιβύη. Στην Τουρκία, ο πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan γίνεται όλο και πιο αυταρχικός και μυστηριώδης μέρα με την ημέρα. Το μαλακό υπογάστριο της Ευρώπης, τα Δυτικά Βαλκάνια, είναι κάτι λιγότερο από σταθερά. Και υπάρχει και το ανεπίλυτο ερώτημα της Κύπρος και το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων, για να μην μιλήσουμε για τα ζητήματα των ξένων μαχητών και της μαζικής μετανάστευσης.
Η Ελλάδα είναι ζωτικής σημασίας σε αυτό το συγκρότημα. Καμία πλευρά στη διαφωνία για το χρέος δεν διαχωρίζει τον εαυτό της η μία από την άλλη, ενώ και οι δύο εμπλέκονται σε μικροπολιτική. Αλλά μακρά είναι καλύτερα μια Ελλάδα εντός παρά εκτός, προκαλώντας ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα
Peter Spiegel | Brussels bureau chief of the Financial Times
Οι περισσότεροι αξιωματούχοι της ευρωζώνης με τους οποίους μιλάω, λένε ότι μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ δεν είναι σε καμία περίπτωση η προτιμώμενη επιλογή πολιτικής τους. Αλλά αυτό που είναι σαφές σε εμένα είναι ότι οι συμπεριφορές τους έχουν αλλάξει από τα μέσα του 2012, την τελευταία φορά που η ΕΕ αντιμετώπισε την πιθανότητα ενός Grexit.
Οι σχέσεις μεταξύ της Αθήνας και της υπόλοιπης ευρωζώνης είναι τώρα πολύ χειρότερες από ό,τι ήταν το 2012. Αν και πολλοί αξιωματούχοι της ΕΕ ήταν δύσπιστοι έναντι του τότε πρωθυπουργού Αν. Σαμαρά –και θεωρούσαν ότι πέρασε το μεγαλύτερο διάστημα των δύο προηγουμένων ετών σκοπίμως υπονομεύοντας τις προσπάθειές τους όταν ήταν ηγέτης της αντιπολίτευσης στο ελληνικό κοινοβούλιο- σύντομα αποφάσισαν ότι ήταν ο άνθρωπος με τον οποίο θα μπορούσαν να συνεργαστούν μετά από την εκλογή του. Τώρα, η δυσπιστία με τον διάδοχό του, Αλ. Τσίπρα, είναι ακόμη πιο βαθιά από ό,τι ήταν όταν εξελέγη τον Ιανουάριο του 2015.
Ακόμη πιο σημαντικό, πολλοί αξιωματούχοι της ευρωζώνης εκτιμούν πως μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ είναι διαχειρίσιμη. Στα μέσα του 2012 υπήρχε ένας γενικός φόβος για τη μετάδοση μετά από ένα Grexit, που θα μπορούσε να γονατίσει την Ιταλία, και η Ιταλία ήταν «πολύ μεγάλη για να διασωθεί». Τώρα, πολλοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι τα μέσα αντιμετώπισης κρίσεων που υπάρχουν –μαζί με το μαζικό πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ- θα προστατέψει την υπόλοιπη ευρωζώνη από τις αλυσιδωτές συνέπειες μιας ελληνικής εξόδου
Ian Traynor |Europe editor of the Guardian
Η κάπως καθησυχαστική εικόνα για ένα Grexit –που συνηθέστερα προβάλλεται στη Γερμανία, όπου κορυφώνεται η αγανάκτηση με τους Έλληνες- είναι ότι η ΕΕ θα μπορούσε εύκολα να ανταπεξέλθει με αυτή την πιθανότητα τώρα, ενώ δεν θα μπορούσε να το κάνει στην κορύφωση της κρίσης το 2011-2012. Τα τείχη προστασίας υπάρχουν, το πρόβλημα διάδοσης έχει περιοριστεί και η γερμανική δημοσιονομική αυστηρότητα έχει εμφυτευθεί στο DNA της ευρωζώνης. Η ΕΚΤ και ο πρόεδρός της Mario Draghi, έσωσαν την ημέρα. Οι κίνδυνοι έχουν περιοριστεί και ελαχιστοποιηθεί.
Ίσως, υπό μία αυστηρώς οικονομική και χρηματοπιστωτική έννοια- αν και κανείς δεν ξέρει στα αλήθεια. Αλλά υπάρχουν και άλλοι κίνδυνοι, αναμφισβήτητα μεγαλύτεροι. Η Ευρώπη σπανίως έχει φανεί ξανά τόσο εύθραυστη και ευάλωτη σε ό,τι αφορά την ασφάλεια, την εξωτερική πολιτική, την διπλωματία. Η ανησυχία είναι μεγάλη. Η αυτοπεποίθηση χαμηλή. Ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin είναι ο κύριος παράγοντας των ανησυχιών της Ευρώπης. Κανείς δεν θα είναι πιο ευτυχισμένος από το Κρεμλίνο αν δουν την Ελλάδα να φεύγει, και την ΕΕ να αποδυναμώνεται περαιτέρω.
Ο Putin έχει θέσει το απρόβλεπτο στο επίπεδο της κρατικής πολιτικής. Η καταστροφή διαφαίνεται στη Λιβύη. Στην Τουρκία, ο πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan γίνεται όλο και πιο αυταρχικός και μυστηριώδης μέρα με την ημέρα. Το μαλακό υπογάστριο της Ευρώπης, τα Δυτικά Βαλκάνια, είναι κάτι λιγότερο από σταθερά. Και υπάρχει και το ανεπίλυτο ερώτημα της Κύπρος και το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων, για να μην μιλήσουμε για τα ζητήματα των ξένων μαχητών και της μαζικής μετανάστευσης.
Η Ελλάδα είναι ζωτικής σημασίας σε αυτό το συγκρότημα. Καμία πλευρά στη διαφωνία για το χρέος δεν διαχωρίζει τον εαυτό της η μία από την άλλη, ενώ και οι δύο εμπλέκονται σε μικροπολιτική. Αλλά μακρά είναι καλύτερα μια Ελλάδα εντός παρά εκτός, προκαλώντας ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα
πηγή: carnegie europe
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου