Σάββατο 20 Ιουνίου 2015

Stephen Fidler, Wall Street Journal: Τσίπρας, ο Έλληνας Tortorelli


Ο Domingo Tortorelli υποσχέθηκε στους Ουρουγουανούς πολίτες τον ουρανό με τα άστρα:
  • μια πηγή γάλακτος σε κάθε γωνιά του δρόμου, 
  • μια εργάσιμη ημέρα που δεν υπερβαίνει τα 15 λεπτά και 
  • ένα δρόμο για εξοικονόμηση καυσίμου από την πρωτεύουσα Μοντεβιδέο προς Ριβέρα, που απέχουν περισσότερα από 300 μίλια, και θα είχε κατηφορική κλίση  και στις δύο κατευθύνσεις.
Οι πολίτες της Ουρουγουάης ποτέ δεν τον ψήφισαν: Στις προεδρικές εκλογές του 1950, κέρδισε 38 ψήφους.

Στην Ουρουγουάη, ο κ Tortorelli μνημονεύεται κάθε φορά που ένας πολιτικός, προεκλογικά, δίνει υποσχέσεις που είναι σαφές ότι δεν θα είναι σε θέση να κρατήσει.

Η Ουρουγουάη δεν είναι η Ελλάδα. Αλλά ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας αναδείχθηκε στην εξουσία, τον Ιανουάριο.  Η Ουρουγουάη δεν είναι Ελλάδα.  Αλλά ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, εξελέγη στην κυβέρνηση, τον Ιανουάριο, στηριζόμενος σε μυριάδες υποσχέσεις. Πέντε μήνες αργότερα, ενώ η Ελλάδα ακροβατεί στο χείλος της ύπαρξης της στην Ευρωζώνη, ενώ πολλές από τις εξαγγελίες του κ. Τσίπρα μοιάζουν είτε πολύ δαπανηρές είτε ανέφικτες.


Μήπως, λοιπόν, οι Ελληνες εξέλεξαν μια βερσιόν του Domingo Tortorelli, με μια λιγότερο αίσθηση ειρωνείας;  Και θα ήταν προσβολή στη δημοκρατία -όπως πολλοί αναλυτές έχουν επισημάνει- αν οι πιστωτές της χώρας τον εμποδίσουν από το να κάνει πράξη τις υποσχέσεις του;

Η απάντηση στα ερωτήματα αυτά εξαρτάται σίγουρα από το πόσο ρεαλιστικές, ήταν, εξαρχής, οι υποσχέσεις του κ Τσίπρα .

Οι υποσχέσεις του κ Τσίπρα περιελάμβαναν: διαπραγματεύσεις για να διαγραφεί το μεγαλύτερο μέρος του χρέους της Ελλάδας, ένα τέλος στη λιτότητα μέσα από ώθηση που θα έδιναν οι κρατικές δαπάνες, καθώς και την επαναπρόσληψη των εργαζομένων που απολύθηκαν από τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Θα προστάτευε τους Έλληνες καταθέτες στις Τράπεζας, και όλα αυτά θα συμβούν χωρίς την Ελλάδα να εκδιωχθεί από το ευρώ.

Ο κ Τσίπρας υποσχέθηκε πολλά που δεν ήταν στο χέρι του και δεν είχε τη δικαιοδοσία να τα κάνει. Η ικανότητά του να εφαρμόσει τις εξαγγελίες του εξαρτώταν από  παραχωρήσεις και τη  παροχή περισσότερων χρημάτων, από τους πιστωτές της χώρας του - την ευρωζώνη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.  Όμως οι άλλες κυβερνήσεις της ευρωζώνης πάτησαν πόδι,  δεδομένου ότι τα χρήματα των φορολογουμένων τους κινδυνεύουν να χαθούν, .

Αυτό και ασφαλώς δεν αποτελεί έκπληξη. Αλλά θέτει το ερώτημα κατά πόσον οι Έλληνες πραγματικά θα έπρεπε να έχουν προβλέψει δει αυτά που έρχονται και αν ψήφισαν για να καταντήσει το οικονομικό τους μέλλον ένα «chicken game».

Οι πολιτικοί επιστήμονες συζητούν την ευπιστία των ψηφοφόρων ήδη πριν από την εποχή που αυτοί καν γίνουν το «εκλογικό σώμα».   Ο πολιτικός ρεαλιστής, του 16ου αιώνα, Niccolò Machiavelli, παρατήρησε:

«Οι άνδρες είναι τόσο αφελείς, και κυριαρχούνται τόσο πολύ από τις άμεσες ανάγκες, τους ώστε ένας επιδέξιος απατεώνας βρίσκει πάντα πολλούς ανθρώπους που θα τον αφήσουν να τους εξαπατήσει».
Αλλά ο Ηλίας Ντίνας, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ισχυρίζεται ότι οι Έλληνες δεν είναι τόσο εύπιστοι, επειδή ξέρουν ότι οι πολιτικοί τους συνήθως υπόσχονται πολύ περισσότερα από αυτά που μπορούν να κάνουν και τελικά κάνουν πολύ λιγότερα. «Δεν είναι ότι είναι αφελείς, ψήφισαν προς την κατεύθυνση που ήθελαν οι πάνε τους πολιτικούς».

Φέτος, οι Έλληνες ήθελαν μια χαλάρωση των πολιτικών που ευθύνονται για τη συρρίκνωση κατά 25% της οικονομίας από το 2009.  Ψήφισαν τον κ Τσίπρα και το αριστερό κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ, προεξοφλώντας την ενδεχόμενη αποτυχία του να εκπληρώνει όλες τις υποσχέσεις του.

Αυτός. μας είπε, ότι είναι, ο ελληνικός τρόπος ζωής, αν και ο συγκεκριμένος τρόπος σαφώς δεν περιορίζεται στην Ελλάδα. 

Ένα ακόμη διάσημο παράδειγμα είναι ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο οποίος εξελέγη στο αξίωμα το 1981 μετά την υπόσχεση του να αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ και την ΕΟΚ, όπως ήταν τότε γνωστή η Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν έκανε τίποτε από αυτά τα δύο, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε από το να κερδίσει μια δεύτερη θητεία.

Ο κ Ντίνας είπε ότι υπάρχει και άλλο ένα εμπόδιο για τους σύγχρονους πολιτικούς:  Η παγκοσμιοποιημένη οικονομία, ενώ στην Ευρώπη, οι κανόνες με βάση τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και της ευρωζώνης, περιορίζουν τη δυνατότητά τους να εκπληρώσουν τις υποσχέσεις τους.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο στην Ευρώπη ο παλιός πολιτικός διαχωρισμός ανάμεσα στην αριστερά και τη δεξιά έχει μετεξελιχθεί σε διαχωρισμό ανάμεσα στον εθνικισμό και τον ευρωπαϊσμό. Στην Ελλάδα, ο διαχωρισμός αυτός εκφράζεται από τον κυβερνητικό συνασπισμό των λαϊκιστικών εθνικιστικών κομμάτων από την αριστερά και τη δεξιά.

Οι πολιτικοί μπορούν να υποσχεθούν περισσότερες εθνικές λύσεις, αλλά η ικανότητά τους να  τις επιτύχουν είναι πολύ πιο περιορισμένες από ότι ήταν στην εποχή του κ Tortorelli.  Ως αποτέλεσμα, ορισμένοι Ευρωπαίοι πολιτικοί προσελκύονται σε μια μελλοντική εξόδου από την ευρωζώνη και την ΕΕ, που φαντάζονται ότι θα τους δώσει μεγαλύτερη ελευθερία δράσης.

Ωστόσο, η Ελλάδα παραπαίει και ακροβατεί μεταξύ εξόδου και παραμονής στο ευρώ, ακόμη και την ΕΕ -, αυτό το μέλλον διαγράφεται γεμάτο από τους κινδύνους των κεφαλαιακών ελέγχων, των τραπεζών που έχουν καταρρεύσει και της περαιτέρω και ακόμα πιο σκληρής συρρίκνωσης της ήδη αδύναμης οικονομίας.

«Οι πολίτες μας έχουν ζητήσει να θέσουμε τέλος στη λιτότητα και στις συμφωνίες του προγράμματος διάσωσης, για να ξεκινήσει η διαδικασία της ανάκτησης της αξιοπρέπειας του έθνους», δήλωσε ο κ Τσίπρας μετά την εκλογή του.

Η αξιοπρέπεια του έθνους φαίνεται ήδη ότι θα έρθει με ένα τεράστιο οικονομικό κόστος, ακόμη και αν το χειρότερο αποφευχθεί.  Η οικονομία έχει ήδη βυθιστεί στην ύφεση.

Ως εκ τούτου και κατά την άποψη πολλών Ελλήνων, , ακόμη και αν ο κ Τσίπρας τα καταφέρει, το πιο πιθανό είναι να το αισθανθούν ως μια φοβερή αποτυχία.















Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου